خشونت چیست و چطور ایجاد می‌شود؟ این‌روزها خشم و اندوه میان افراد جامعه بسیار مشاهده می‌شود و دلایل مختلفی در ایجاد مداوم آن اثرگذار است. در حالی‌که همه با این احساس آشنا هستند، اما از اثرات ناگوار آن خبر ندارد یا اهمیت چندانی بروز خشم نشان نمی‌دهند. اگر شما هم دائماً با احساس خشم و ناراحتی مواجه هستید باید نسبت به محرک‌های اصلی آن توجه ویژه داشته‌باشید و بتوانید با کمک راهکارهای مقابله با آن از وقوع اثرات ناگوار جلوگیری کنید.
برای این که دقیق تر بدانید تعریف خشونت چیست و از نظر علم روانشناسی چگونه می توان با آن مقابله کرد، خواندن ادامه مطلب را از دست ندهید.
خشونت چیست؟
خشونت پاسخی طبیعی و عمدتاً خودکار نسبت به درد است که به اشکال مختلفی فیزیکی یا عاطفی رخ می‌دهد. معمولاً افراد هنگام مواجه‌شدن با اندوه دردناکی مانند طرد شدن، روبه‌رو شدن با خطر و از دست دادن عزیزان با حس خشونت همراه می‌شود. در اینجا نوع درد اصلاً مهم نیست، نکته مهم این است درد تجربه‌شده برای شخص کاملاً ناخوشایند بوده‌است و از آنجایی‌که خشم هرگز به‌صورت انفرادی رخ نمی‌دهد، احساس درد در کنار آن حضور پر رنگی دارد. به همین دلیل، خشم را به‌عنوان احساسی ثانویه می‌شناسند.
با کمک مشاوره روانشناسی می توان ریشه خشونت و نگرانی ها را پیدا نمود و برای حذف آن ها چاره ای اندیشید، اما اگر بی توجهی به آن همچنان ادامه دار باشد، ناگهان با شدت ناگوار اندوه مواجه خواهید شد.
آیا عصبانیت هیجان بدی است؟
هیجانات درونی را نمی‌توان در دو دسته خوب‌ها و بدها تعریف کرد. برخی هیجانات احساس لذت بخشی دارند و برخی دیگر با حس خوبی همراه نیستند. عصبانیت نیز یکی از هیجانات درونی نامناسب است که همانند هشدار عمل می‌کند و می‌تواند هم برای فرد و هم طرف مقابل مشکل‌ساز باشد. زمانی که با این حس مواجه می‌شوید سریعاً تشخیص دهید کار شما نادرست است و در نقطه‌ای از احساساتتان دچار اشتباه هستید، مخصوصاً در مواقعی که این حس را با دیگران به اشتراک می‌گذارید و هدف بروز آن عصبانیت، انتقام گرفتن و پیروز شدن غیر منطقی است.
البته اگر بتوانید این حس را مدیریت کنید و با هدف رفع مشکل و سازماندهی فعالیت‌های فرد مقابل پیش ببرید، ممکن است اثربخش باشد.
چگونه عصبانی می‌شویم؟
احساس خشم به‌خاطر واکنش ما نسبت به موقعیت‌های مختلف ایجاد می‌شود. هر فردی دارای محرک‌های مخصوص به خود برای عصبانی شدن دارد، اما برخی موارد رایج شامل موقعیت‌های خاص میان بیشتر افراد یکسان است و با احتمال زیادی موجب اندوه و درد می‌شود:
- تهدید یا مورد حمله قرار گرفتن
- ناامید یا ناتوانی
- ناعادلانه رفتار کردن با فرد
- احترام نگذاشتن دیگران به احساسات و داشته‌های فرد
افراد می‌توانند موقعیت‌های مختلفی را برای حس خشم تعریف کنند. بنابراین موقعیتی که شما را بسیار عصبانی می‌کند ممکن است به‌هیچ‌وجه باعث عصبانیت فرد دیگری نشود. دیدگاه شما نسبت به موقعیت خاص نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- دوران کودکی
- تجربیات گذشته
- موقعیت فعلی
پایه‌های عصبی خشونت
پایه‌های خشونت در هر فردی متفاوت است، به همین دلیل طی جلسات مشاوره روانشناسی ژن‌ها، نواحی مغز و رفتارها مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود افراد تا چه میزان تحت تأثیر خشونت قرار دارند و درمان‌های مناسب انتخاب می‌شود. خیلی از افراد عصبانیت‌های دیگران و اشخاص نزدیک به خودشان را بی‌دلیل می‌پندارند، در حالی‌که هیچ خشم و اندوهی بدون دلیل ایجاد نمی‌شود و چنین واکنشی از حالات درونی و روان فرد شکل می‌گیرد. در بیشتر مواقع، افراد دچار به افسردگی با حس غم و ناراحتی مداوم رو به رو هستند که شدت بروز آن در هر فردی متفاوت است.
توجه داشته‌باشید که نصیحت بیش از حد و صحبت‌کردن نادرست با چنین افرادی موجب خشم بیشتر آن‌ها می‌شود و ممکن است به خشم های فیزیکی خاتمه یابد. بنابراین دانستن نحوه برقراری ارتباط با این دسته افراد بسیار اهمیت دارد.
دلایل خشونت چیست؟
یکی از مشکلات رایج میان زوج‌ها عدم‌توانایی کنترل خشم است که بد نیست این موضوع را در مشاوره ازدواج مطرح شود و در ابعاد مختلفی توسط روانشناس مورد بررسی قرار گیرد. بروز این حس دلایل مختلفی دارد که رایج‌ترین آن تلاش‌های ناموفق برای کنترل احساسات بیان کرد. خشونت ابزاری است که توسط فرد برای بیان آشکار احساست مانند ناامیدی و غم استفاده می‌کند و در برخی موارد، می‌توان آن را به‌عنوان تحریک افراد برای دستیابی به آنچه نیاز داریم.
کسانی‌که دائماً با خشم همراه هستند از رفتار سالم‌تر و ایمن‌تر برای مقابله با احساسات دور می‌مانند که رایج‌ترین دلایل که موجب این حس می‌شود شامل موارد زیر است:
- تاثیر همسالان
- عدم توجه یا احترام
- پایین نگه‌داشتن ارزش خود
- تجربه سوء استفاده یا غفلت
- شاهد خشونت در خانه، اجتماع یا رسانه‌ها
- دسترسی با سلاح‌ها
درمان خشونت به چه صورت انجام می‌شود؟
اگر بعد از ازدواج با پرخاشگری فرد مقابل رو به رو شدید، در درمان آن تردید نکنید. با کمک جلسات زوج‌درمانی می‌توان تا حدودی خشم های دائمی زوجین را کنترل کرد و با نحوه برخورد درست با یکدیگر آشنا شد. درمان رفتارهای پرخاشگرانه با توجه به شخصیت و تجربیات زندگی فرد پیش می‌رود که در این زمینه درمان‌های مختلفی در دسترس است. اما هنگام مواجه با موقعیت‌های ناگوار خشونت خانگی، احتمال این‌که زوج درمانی پاسخگو نباشد، وجود دارد. زیرا این فرآیند قربانی آزار و خشم را بیشتر از حد به خطر می‌اندازد. همچنین برخی افراد توانایی تغییر حالات خود را ندارند و نمی‌توانند با گذراندن چنین جلساتی پاسخ خوبی ارسال کنند.
در روش درمان شناختی-رفتاری برای درک و کنترل بهتر پرخاشگری‌های بیماری به بررسی مکانیسم‌های مقابله‌ای برای هدایت بهتر افکار و احساسات می‌پردازد و بر یادگیری صحیح عواقب خشم متمرکز است. همچنین طی این درمان به افرادی که برای پنهان‌کردن احساسات عمیق شدن به خشم متوسل می‌شود، آموزش داده می‌شود تا نسبت به احساسات آسیب‌پذیر آگاه باشند. هنگام آگاهی به احساساتی همچون شرم، تحقیر، ترس و… احتمال این‌که پرخاشگری محافظتی از بین رود، وجود دارد.
تأثیر بازی‌های واقعیت مجازی بر روی مدیریت رفتار خشونت‌آمیز
طبق مشاهدات، بازی‌های مجازی نوجوانان و جوانان را تشویق می‌کنند که خشونت مشابه بازی را تقلید کنند. اما هنوز هم ارتباط روشنی میان بازی‌های خشونت‌آمیز و رفتار بازیکن‌ها مشاهده نشده است. این دنیا پر از رنگ تجربه‌ای شبیه‌سازی شده‌است که استفاده از آن افراد به تظاهرات واقعی تحریک می‌کند.
انجمن روانشناسی آمریکا، دیدگاه خود را در مورد خشونت بازی‌های ویدیوئی تایید می‌کند، در حالی‌که تحقیقات آن‌ها بر بازی‌های ویدیوئی و نتایج تهاجمی مانند فریاد زدن و هل دادن مرتبط می‌کند، ارتباط قطعی با رفتار خشونت آمیزتر را نشان نمی‌دهد.
تاکنون بازی‌های واقعیت مجازی انواع واکنش‌ها را به‌دنبال داشته‌است. برای مثال، یکی از کاربرانی که تجربه کشتن در بازی را داشته‌است این‌گونه توصیف می‌کند: بلافاصله بعد از استراحت، افکارش بر محور این‌که آینده چنین اتفاقی به واقعیت می‌پیوندد متمرکز شده‌است.
آیا پرخاشگری و عصبانیت بدون دارو قابل‌درمان است؟
در صورت درمان پرخاشگری شاهد اثرات آن در مراحل زندگی مانند محیط کار، ازدواج و حتی سلامتی نیز خواهید بود. حتی افراد نزدیک به شما مانند فرزندان، همکاران و شریک زندگی در خطر احساسات ناگوار قرار می‌گیرد و بی روی در این موضوع ممکن است آن‌ها را از خود دورتر کنید و ناگهان می‌بینید کسی دیگر همراه‌تان نخواهد بود. برای درمان این مشکل باید بدانید همه‌چیز به اراده شما بستگی دارد و هرگز نمی‌توانید به‌طور کامل از حضور آن خلاص شوید. امروزه روش‌های درمانی مؤثر برای کنترل خشم وجود دارد که کمک می‌کند بدون مصرف دارو شاهد اثرگذاری آن باشید و بتوانید در موقعیت‌های تحریک‌کننده تحمل خود را ارتقا دهید. در موارد زیر با برخی درمان‌های بدون دارو آشنا می‌شوید:
- درمان با کمک دستگاه rtms
- درمان رفتاری شناختی
- دور شدن از موقعیت‌های خطرساز
- پرهیز از تمسخر و تحقیر خود
- بهبود مهارت‌های ارتباطی
درمان خشونت و پرخاشگری بدون دارو
اولین قدم برای درمان این موضوع مراجعه به متخصص درمانگر یا روان‌پزشک است که روند دقیق را پیش‌روی شما قرار می‌دهد. معمولاً درمان این مشکل با تغییر سبک‌زندگی قابل‌حل است. طی این مرحله، علت‌های اصلی شناسایی می‌شود و در مورد اتفاقات مؤثر بر ایجاد آن با روانشناس صحبت می‌کنید. با دانستن نحوه تغییر سبک‌زندگی از عوامل اثرگذار بر پرخاشگری دور می‌شود و شرایط نامناسب را کنار می‌زند. همچنین یاد می‌گیرید چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنید، در حالی‌که بر احساسات ناگوارتان مسلط هستید.
در جلسات روان درمانی نیز یاد می‌گیرید عواقب عملکردهای نامناسب تان چیست و با کمک گفتگو درمانی علل خشم درونی خود را پیدا می‌کنید. در چنین شرایطی راحت‌تر می‌توانید احساسات منفی خود را حذف کنید و با آرامش بیشتری به زندگی‌کردن ادامه دهید.
درمان پرخاشگری با استفاده از دستگاه rtms
Rtms یکی دیگر از راهکارهای درمان خشم بدون دارو است که با کمک این دستگاه الکترومغناطیس مغز دچار تحریک می‌شود و علائم این مشکل کاهش می‌یابد. انجام این روش هیچ عارضه و دردی ندارد و با کمک این روش جدید اختلالات روانی قابل‌درمان است. همچنین نتیجه دستگاه بر بیمار غیر قابل‌تغییر است و هیچ‌گاه اثرات مثبت آن بعد از گذشت دوره‌های درمانی از بین نمی‌رود.
البته فراموش نکنید، اثربخشی هر دستگاهی با دیگری متفاوت است و برند دستگاه و کیفیت آن روی نتیجه درمان تأثیر بسیاری می‌گذارد.
درمان شناختی رفتاری
از دیگر روش‌های رایج برای درمان خشم، درمان شناختی رفتاری است که موجب می‌شود شخص عوامل اصلی ایجاد عصبانیت خود را جستجو کند و با همکاری روانشناس روش‌های کنترل‌کننده احساسات منفی را فراگیرد. با کمک این روش به‌خوبی می‌تواند زندگی خود را از شرایط ناگوار دور نگه‌دارید و به مدیریت بهتر احساس بد خود بپردازید. همچنین با شرایط آزاردهنده زندگی بهتر کنار می‌آیید و سعی می‌کنید از غم و اندوه دور بمانید.
درمان شناختی رفتاری بدون نیاز به دارو بر حل مشکلات و محرک های آسیب زننده بیماران تمرکز دارد و به بیمار کمک می کند چگونه از استراتژی های مفید و هدفمند برای مقابله با مسائل خطرساز استفاده کند. مراحل رفتار درمانی بدین گونه است که ابتدا شرایط زندگی موثر بر ایجاد خشم بررسی می شود و با شناسایی افکار تحریک کننده عصبانیت به ایجاد افکار سالم و مثبت دسترسی پیدا می کنید.
عوامل روانی در ایجاد پرخاشگری چیست؟
عوامل روانی بی شمار موجب خشم و اندوه می شود که رایج تر آن ها شامل تاثیرات جامعه، فرهنگ، یادگیری و عوامل شناختی است. همچنین ایجاد پی در پی شرایط آزار دهنده و ناکامی بر احساسات خشم و ناراحتی افراد اثرگذار است. علاوه براین شرایط فیزیکی و اتفاقات ناگواری مانند طلاق، توهین و … موجب خشم فراوانی می شود که مدت زمانی طولانی برای درمان آن نیاز است. دیگر عواملی مانند آب و هوا، شلوغی و سروصدا ممکن است خشم برخی افراد را فعال کند و به تجربه های آزار دهنده خاتمه یابد.
درمان پرخاشگری و عصبانیت بدون دارو با کلینیک دکتر کاشفی زاده
انتخاب دکتر مناسب و حرفه ای در این زمینه بر مشاهده نتیجه موثر و زودهنگام تاثیر می گذارد. این روزها پزشکان زیادی در این زمینه فعالیت دارند که انتخاب از میان آن ها ممکن است برای بیماران مشکل باشد، اما پیشنهادی که برای درمان مشکل پرخاشگری داریم، بدون شک شرایط ویژه ای برای درمان پیش روی شما قرار می دهد. دکتر کاشفی زاده یکی از بهترین متخصصین در درمان عصبانیت بدون دارو است که از بهترین و پیشرفته ترین دستگاه ها در این زمینه بهره مند است و به صورت تخصصی روی درمان هر کدام از بیماران فعالیت دارد.
اگر احساس می کنید مراجعه به کلینیک برایتان سخت و ناممکن است می توانید از مشاوره آنلاین مجموعه بهره مند شوید، مشاورین تمام تلاش خود را برای همراهی مخاطبین انجام می دهند و شرایط را با پرسیدن سوالات دقیق بررسی می کنند.
سوالات متداول
آیا خشم را می توان درمان کرد؟
درمان خشم امکان پذیر نیست، اما می توان از شدت و تاثیرگذاری آن کم کرد. امروزه استراتژی های مختلفی برای مدیریت خشم وجود دارد که کمک می کند کمتر واکنش نشان دهید.
آیا خشم یک بیماری روانی است؟
بسیاری از چیزها موجب ایجاد خشم می شود، از جمله استرس، مشکلات خانوادگی و مسائل مالی. خشم برای برخی افراد ناشی از اختلال زمینه ای مانند اعتیاد یا افسردگی است. بنابراین این مشکل به تنهایی یک اختلال شناخته نمی شود، اما می تواند نشانه ای از چندین بیماری روانی باشد.
آیا دارویی برای عصبانیت وجود دارد؟
داروهای مختلفی برای درمان این مشکل پیشنهاد می شود که مصرف آن ها باید طبق نظر پزشک باشد. بیشتر داروها، خاصیت ضدافسردگی دارند که بر کنترل خشم نیز متمرکز است، اما همیشه از این نوع دارو برای درمان خشم استفاده نمی شود.
غذای ضدپرخاشگری چیست؟
برخی کمبودها مانند B12، B6 و کمبود آهن موجب خشم می شود که مصرف مواد غذایی های حاوی ویتامین ها و آهن به رفع خشم کمک می کند.
چگونه با فرد پرخاشگر رفتار کرد؟
نحوه رفتار با چنین فردی به عامل های اثرگذار بر حالات او بستگی دارد، اما در بیشتر مواقع با ایجاد انگیزه و محیاسازی شرایط آرام می توان خشم فرد را تاحدودی کنترل نمود.