2مشاوره فردی یا روان‌درمانی یکی از اصول مدیریت درمان پزشکی است و فرصتی است برای مشورت با یک متخصص بهداشت روان در زمینه‌ی خدمات مشاوره و روانشناسی در مورد نگرانی‌ها یا مشکلاتی مانند استرس، احساس عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی، نگرانی‌های تحصیلی، مصرف مواد مخدر، مشکلات با دوستان و خانواده، یا نگرانی‌های رابطه. در اینجا مشاوره فردی را به تفصیل شرح می‌دهیم.
مشاوره فردی چیست؟
مشاوره فردی یک فرصت شخصی برای دریافت حمایت و تجربه در دوران چالش‌برانگیز زندگی است. این مشاوره می‌تواند به فرد در مقابله با بسیاری از موضوعات شخصی در زندگی مانند خشم، افسردگی، اضطراب، سوء مصرف مواد مخدر، مشکلات ازدواج و روابط، مشکلات فرزندپروری، مشکلات مدرسه، تغییرات شغلی و غیره کمک کند.
مشاوره فردی (که گاهی اوقات روان‌درمانی، گفتاردرمانی یا درمان نیز نامیده میشود) فرآیندی است که از طریق آن مراجعین در یک محیط امن، مراقبتی و محرمانه به صورت فردی با یک پزشک بالینی آموزش دیده در زمینه سلامت روان کار می‌کنند. مشاوره به افراد امکان می‌دهد احساسات، باورها و رفتارهای خود را کشف کنند، وارد خاطرات چالش‌برانگیز یا تأثیرگذار شوند، جنبه‌هایی از زندگی خود که دوست دارند تغییر دهند را شناسایی کنند، خود و دیگران را بهتر بشناسند، اهداف شخصی خود را تعیین کرده و در جهت تغییر دلخواه تلاش کنند.
مرکز مشاوره فردی
شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که آیا به اندازه کافی احساس بدی دارید تا به مشاوره بیایید. یا شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که آیا یک مرکز مشاوره فردی توانسته در مشکلات مشابه شما به دیگران کمک کند؟ اینها اغلب سوالاتی است که مردم قبل از قرار ملاقات با مشاور در ذهن دارند.
مراجعه کنندگان برای بحث در مورد مسائل مختلف به مشاوره می‌آیند. برای برخی از آنها، مشکل جدید است یا مربوط به وضعیت فعلی است. برای دیگران این مشکل برای مدت طولانی وجود داشته است. برخی از بیماران نه به این دلیل که مشکل خاصی دارند، بلکه به این خاطر که می‌خواهند از مشکلات آتی جلوگیری کنند یا می‌خواهند در رشد یا کشف شخصی شرکت کنند، به مرکز مشاوره می‌آیند. در این مرکز مشاوره، انواع خدمات مشاوره به فرد ارائه میشود.
مشاوره فردی آنلاین
درمان آنلاین این امکان را فراهم می‌آورد که درمان را بهتر در برنامه زمانیِ شلوغ خود قرار دهید، به ویژه اگر شما ساعات غیرمتعارفی کار میکنید، بچه دارید یا به وسایل نقلیه قابل اعتماد دسترسی ندارید. همچنین مشاوره آنلاین باعث شده که دسترسی به درمان سلامت روان راحت‌تر و بیشتر شود.
تحقیقات نشان داده است که 70 درصد از مردم به دلیل محل زندگی خود یا به دلیل گران بودن درمان سنتی به درمان دسترسی ندارند. درمان آنلاین به رفع این فاصله کمک می‌کند. همچنین این نوع درمانِ آنلاین بسته به شخصیت، شیوه پردازش و وضعیت مالی افراد، برای برخی مناسب‌تر است.
بازار درمان آنلاین در دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است و مراکز بزرگ و کوچک برای ارائه‌ی بهترین درمان مجازی با یکدیگر رقابت می‌کنند. برخی فقط مکالمه درمانی فردی را ارائه میدهند، در حالی که برخی دیگر در زوج درمانی، گروه درمانی یا ارائه‌ی خدمات بهداشت روان به جوامع خاص تخصص دارند.
اهداف مشاوره فردی چیست؟
به طور کلی، هدف از درمان فردی این است که در مورد نگرانی‌های مربوط به سلامت روان صحبت کند و به مراجعان کمک کند تا زندگی خود را التیام دهند، رشد کرده و به سمت یک زندگی سازنده‌تر و روانتر حرکت کنند. درمان خوب مبتنی بر بیمار است و شما و درمانگر اهداف خاصی را برای درمان تعیین میکنید.
جلسات روان درمانی فردی به طور معمول بین 45 تا 55 دقیقه طول میکشد. فراوانی و مدت درمان تا حد زیادی به نیازها، اهداف درمان و پیشرفت شما بستگی دارد. بسیاری از نگرانی‌ها با درمان کوتاه مدت به آسانی برطرف می‌شوند و سایر نگرانی‌های مزمن یا پیچیده‌تر قبل از تحقق، نیاز به تعهد بلند مدت دارند.
تحقیقات نشان داده است که روان درمانی منجر به عود کمتر بیماری‌های شایع مانند افسردگی متوسط و اضطراب میشود و اثرات مثبتِ درمان خوب فراتر از درمان پیش می‌رود. در حقیقت، بسیاری از مراجعان بهبود شرایط خود را مدتها پس از پایان درمان گزارش میدهند. به طور کلی، روان درمانی اغلب موثرتر از داروهای روانگردان یا درمان‌های دارویی است که ممکن است عوارض جانبی مضری ایجاد کند. علاوه بر این، بسیاری از روش‌های درمانی مبتنی بر شواهد هستند، یعنی تحت مطالعه و مشاهدات بالینی قرار گرفته‌اند و از نظر اثربخشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند.
انواع مشاوره فردی
مشاوره فردی یکی از انواع مشاوره روانشناسی است که بر نگرانی‌های کنونی یا آینده‌ی فرد تمرکز دارد. این نوع مشاوره ممکن است شامل مشاوره و برنامه‌ریزی شغلی، اندوه پس از مرگ یکی از عزیزان یا برخورد با مشکلات در شغل قبل از بزرگ شدن آنها باشد. این نوع مشاوره یک بحث فردی بین مشاور و مراجعه کننده است که به دنبال درمان است. این دو نفر یک اتحاد، رابطه یا پیوند ایجاد می‌کنند که اعتماد و رشد شخصی را امکانپذیر می‌کند.
مراحل مشاوره فردی
فرآیند مشاوره به سه مرحله اساسی تقسیم میشود:
- مرحله اولیه یا مرحله افشای اولیه
- مرحله میانی یا مرحله کاوش عمیق
- مرحله آخر یا مرحله تعهد به اقدام.
در اینجا به تفصیل هر مرحله را مطالعه می‌کنیم.
مرحله اولیه یا مرحله افشای اولیه
اولین مرحله بر ایجاد رابطه با مراجعه کننده تمرکز دارد. بنابراین به عبارت ساده، این مرحله ایجاد رابطه با مراجعه کننده است. برای موفقیت در این مرحله، مشاور باید بتواند با مراجعه کننده همدلی کند تا مراجعه کننده درگیر بررسی مشکلاتِ موثر شود. مشاور باید با مهارتهای ارتباطیِ استراتژیک خود مراجعه کننده را متقاعد کند. مهارتهای ارتباطی در این مرحله‌ی افشای اولیه نقش اساسی دارند.
مهارتهای ایجاد رابطه با مراجعه کننده را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- با مقدمه شروع کنید.
- از مراجعه کننده بخواهید بنشیند تا احساس راحتی کند.
- مراجعه کننده را با اسم کوچک او خطاب کنید.
- اگر مشاوره در مورد رسیدگی به مسائل سلامتی است، مراجعه کننده را درگیر کنید.
- مکالمات اجتماعی داشته باشید تا اضطراب او را از بین ببرید.
- اگر مشاوره برای حل مشکلات حرفه‌ای است، اجازه دهید مراجعه کننده در مورد مشکلاتی که بر او تأثیر می‌گذارد صحبت کند.
- مراجعه کننده باید احساس کند که مشاور به صحبت او علاقه‌مند است.
مرحله میانی یا مرحله کاوش عمیق
این مرحله شامل ارزیابی مشکلی است که مراجعه کننده در زندگی روزمره‌ی خود با آن مواجه است، چه مشکل شغلی و چه شخصی که باعث ناامیدی او شده است. به گفته‌ی سلیگمن (1990)، این ارزیابی باید سعی کند اهمیت و منحصر به فرد بودنِ مراجعه کننده را تشخیص دهد. نکته اصلی این است که در این مرحله باید تمام اطلاعات و دانش احتمالی در مورد شکایات یا مشکلات مراجعه کننده را استخراج کرده و اطمینان حاصل کنید که هیچ چیز از قلم نیفتاده است. هرگونه حلقه‌ی مفقوده می‌تواند به طرز فاجعه‌باری بر کل فرآیند مشاوره تأثیر بگذارد.
اکتشاف یا ارزیابی مشکلات با یادداشت کردنِ داده‌های شخصی مراجعه کننده مانند نام، سن، آدرس، وضعیت تاهل و شغل شروع میشود. این مرحله باید به دنبال مشکلاتی باشد که بر زندگی حرفه‌ای یا شخصی مراجعه کننده تأثیر می‌گذارند. همچنین یادداشت کردن مدت زمانِ ماندگاری مشکل، سابقه خانوادگی و سابقه شخصی وی ضروری است. این کار به پیوستن نقاط کمک می‌کند، یعنی ایجاد ارتباط بین مشکلات مراجعه کننده و سایر اطلاعات جمع‌آوری شده و درک شده. به طور کلی مشخص میشود که چقدر مشاوره لازم است و مراجعه کننده باید به کدام مشاور تخصصی ارجاع داده شود.
مشاورانی که مشکلات مراجعان خود را ارزیابی نمی‌کنند، احتمالاً نتایج نادرست و راهبردها و نتایج مشاوره‌ای غیرقابل اجرایی را تدوین می‌کنند و در نتیجه مشاوره نتیجه‌ای نخواهد داشت. در این صورت، مراجعه کننده جلسه را با همان مجموعه مشکلاتی که در اولین جلسه داشته ترک می‌کند، بدون اینکه راه‌حلی به او ارائه شود.
مرحله آخر یا مرحله تعهد به اقدام
این مرحله از مشاوره فردی همان مرحله‌ی تعیین هدف است، که در آن مراجعه کننده با کمک مشاور روش‌های خاصی را برای حل مشکل در راه رسیدن به هدف مشخص می‌کند. اهداف شامل نتایجی است که مراجعه کننده می‌خواهد در پایان جلسات مشاوره به آنها برسد. بدون دستیابی به اهداف، کل فرآیند مشاوره رو به زوال می‌رود.
این مرحله‌ی بسیار مهمی از مشاوره است زیرا اهدافی که به طور واضح بیان شده‌اند هم به مراجعه کننده و هم به مشاور کمک می‌کنند تا پیشرفت روند جلسات مشاوره را تشخیص دهند.
برخی از دستورالعمل‌های انتخاب هدف به شرح زیر خلاصه میشود:
- اهداف باید به هدف مورد نظر مراجعه کننده مربوط باشند.
- اهداف باید به وضوح و با معیارهای قابل اندازه‌گیری مشخص شوند.
- از همه مهمتر، اهداف باید در محدوده دانش و مهارتهای مشاوران باشند.
- اهداف باید امکانپذیر باشند.
- اهداف همچنین باید با مأموریت و سیاست‌های مراجعه کننده (اگر مراجعه کننده یک سازمان است) سازگار باشند.
بنابراین فرآیند مشاوره‌ی سه مرحله‌ای یک روند برنامه‌ریزی شده و مترقی به سوی دستیابی به نتیجه‌ی دلخواه و نهایی است.
مزایای مشاوره فردی چیست؟
مسئولیت‌پذیری
برخورد صادقانه با مسائل به شما امکان می‌دهد تا پیچیدگی‌های آنها را درک کنید، که در نهایت به شما این امکان را می‌دهد تا مسئولیت زندگی و اقدامات خود را بر عهده بگیرید. چه با اعتیاد به قمار، سوء مصرف مواد مخدر، اختلال خوردن و چه با مسائل مربوط به رابطه دست و پنجه نرم میکنید، مشاوران محیطی امن و راحت را برای شما فراهم می‌کنند تا چنین مسائلی را بررسی کرده و نحوه‌ی برخورد با آنها را بیاموزید.
توسعه‌ی یک چشم‌انداز تازه
درمان فردی به شما این فرصت را می‌دهد تا عادات آگاهانه یا ناخودآگاه، احساسات و رفتارهایی که ممکن است باعث آسیب شما شوند، مانند افسردگی، اضطراب، انتقاد از خود، سوء مصرف مواد مخدر، روابط منفی و موارد دیگر را کشف کنید. مشاور می‌تواند به شما کمک کند تا دیدگاه جدیدی برای درک رفتارهایی که تأثیر منفی بر شما می‌گذارند ایجاد کنید.
بهبود مکانیزم‌های مقابله‌ای
کار تک نفره با یک مشاور می‌تواند به شما در یادگیری مکانیسم‌های مقابله‌ای مثبت برای مقابله با استرس‌های زندگی روزمره کمک کند. بهبود مکانیزم‌های مقابله‌ای می‌تواند منجر به تغییر در تمام جنبه‌های زندگی از جمله کار، خانواده، روابط و سلامت شود. این درمان فقط برای کسانی که بیماری روانی دارند نیست، بلکه برای همه مفید است.
بهترین مشاوره فردی در تهران
در بخش زیر فهرستی از بهترین مراکز مشاوره در تهران را برای شما به طور گلچین ارائه می‌دهیم. اگر به دنبال یک مرکز مشاوره حرفه‌ای در تهران هستید، میتوانید از فهرست زیر انتخاب کنید. مطب‌های روانشناسی که در این فهرست معرفی کردیم، خدمات مشاور خانواده، ازدواج، زوج درمانی، کودک، افسردگی و غیره را ارائه میدهند.
- مرکز مشاوره شکوه محمدی
- مرکز مشاوره ندای درون (درمانگر: دکتر ماهرخ بریری)
- کلینیک منصوره شهریاری احمدی
- کلینیک روانشناسی دریا
کاربردهای مشاوره فردی چه مواردی هستند؟
مشاوره فردی شامل کاربردهای زیادی است و برای افرادی که با هر یک از موارد زیر سر و کار دارند موثرتر است:
- اعتیاد و سوء مصرف (الکل، مواد مخدر، و سایر عیوب)
- مسائل مربوط به سازگاری (نقل مکان به جایی جدید، شروع کار جدید یا رفتن به مدرسه جدید)
- خشم
- افسردگی و اضطراب
- اختلالات اشتها
- هویت جنسیتی
- اندوه از دست دادن (مرگ، قطع رابطه، ورشکستگی)
- سوء استفاده فیزیکی و تروما
- مشکلات روابط (با خانواده، دوستان، همکاران)
- استرس
از فهرست بالا، می‌توان نتیجه گرفت مراجعه کنندگانی که به دنبال مشاوره هستند، افرادی هستند که شرایط سختی را تجربه می‌کنند. با این حال، این امر دیگر صادق نیست، زیرا مشاوره همچنین می‌تواند برای کسانی باشد که مشکل چندان بزرگی ندارند.
زمان هر جلسه مشاوره فردی چقدر است؟
اگر برای مشاوره مراجعه میکنید، جلسه شما تقریباً 50-55 دقیقه طول میکشد. از این 50-55 دقیقه به عنوان «ساعت درمانی» یاد میشود. این یک روش استاندارد است، اگرچه برخی از پزشکان جلسات 45 یا 60 دقیقهای را ارائه میدهند.
برخی از دلایل زمانبندی این است که درمانگران به یک دقیقه زمان نیاز دارند تا افکار خود را جمع‌آوری کنند، برخی از موارد را یادداشت کنند (اگر در طول جلسه آنها را یادداشت نکرده باشند) و قبل از مراجعه‌ی بیمار بعدی به مطب، مجدداً افکار خود را جمع کنند. آنها همچنین احتمالاً باید در بعضی از مواقع به دستشویی بروند. بالاخره ما انسان هستیم!
در برخی موارد، مشاور شما ممکن است جلسه طولانی‌تری (مانند 80-85 دقیقه) را توصیه کند. در هیچ شرایطی مشاور شما جلساتی را که کمتر از 45-55 دقیقه است توصیه نمی‌کند. به سختی می‌توان کارهای درمانی را در زمان کمتری انجام داد.