اختلال شخصیت مرزی ( Borderline Personality Disorder) نوعی اختلال است که در روحیه و احساسات افراد تاثیر می‌گذارد. این اختلال سبب می‌شود که افراد در لبه یک مرز قرار بگیرند بنابراین در هر لحظه احتمال سقوط فرد وجود دارد. افرادی که دارای این اختلال هستند، روحیه ثابتی نداشته و گاهی اوقات احساس شادی و در برخی اوقات افسرده و منزوی می‌شوند. در واقع این افراد در مرز روان نژندی و روان پریشی قرار دارند. اگر شما احساس می‌کنید دچار اختلال شخصیت مرزی شده‌اید یا علاقه دارید در مورد این موضوع اطلاعات کسب کنید، در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با درمان و علائم آن نیز آشنا شوید.
شخصیت مرزی چیست؟
شخصیت مرزی نوعی بی‌ثباتی محسوب شده که در رفتار افراد به وجود می‌آید. شروع این بیماری روانی به اولین سال‌های بزرگ‌سالی و دوران نوجوانی مرتبط است. برخی از روانشناسان عوامل ژنتیک و مغزی را علت اصلی این اختلال می‌دانند. اما طرد کودک، درگیری بین والدین، بی‌توجهی به احساسات و… همگی در این نوع بیماری نقش دارند. افرادی که به BPD مبتلا هستند نسبت به بسیاری از چیزها حساس هستند. آن‌ها در اوایل آشنایی بسیار هیجان‌زده عمل می‌کنند و ممکن است علاقه زیادی را بروز کرده و بعد از مدتی از آن شخص متنفر شوند. بنابراین ازدواج با این افراد نیاز به دقت زیادی دارد. پس حتما از مشاوره ازدواج استفاده کرده تا در زندگی دچار مشکل نشوید.
درمان اختلال شخصیت مرزی
برای آن‌که اختلال شخصیت مرزی را درمان کنید ابتدا باید از عوامل تشدید کننده این اختلال دوری کنید. یعنی از مصرف زیاد الکل یا مواد مخدر خودداری کنید و مشکلات کنار آمدن با خانواده یا همسر را با مشاوره در میان گذاشته و آن‌ها را برطرف نمایید.
برای درمان این اختلال درمان‌های متعددی آزمایش شده است که برخی از آن‌ها درمان روان‌پویایی، درمان بین‌فردی، دارو درمانی و.. می‌باشد. این درمان‌ها تا حدودی برای برخی از بیماران اثر گذار می‌باشد. در روش دارو درمانی برای آن‌که به کنترل و مدیریت علائم آن بپردازند، به شخص بیمار داروهای ضد افسردگی، ضد جنون و داروهای ثابت کننده خلقوخوی خواهند داد. دارو درمانی به بهبود نشانه‌های شخصیت مرزی کمک می‌کند اما به این معنا نیست که اختلال را درمان کرده‌است.
روان درمانی و مشاوره از راه‌های درمان این اختلال به شمار می‌آید. در این روش ابتدا درمان توسط روانشناس بالینی انجام می‌شود سپس توسط روانپزشک درمان صورت می‌گیرد. برای درمان بهتر است یک روانشناس خوب را انتخاب نمایید تا روند بهبودی سریع‌تر انجام گیرد. روانشناس برای شما مشاوره فردی برقرار می‌کند تا احساس راحتی و آرامش در شما به وجود آید و بتوانید مشکلات خود را با او درمیان بگذارید. بنابراین از مشاوره بهره گرفته و از دارو کمتر استفاده نمایید؛ زیرا مفید بودن داروها در تحقیقات بسیار کمی ثابت شده است و سازمان ایالات متحده هیچ دارویی را برای این درمان تایید نکرده است.
برای معالجه این بیماری در ایران روانشناسان حرفه‌ای زیادی وجود دارد که برای درمان می‌توانید به آن‌ها مراجعه نمایید. کشور آلمان نیز در زمینه روانشناسی عملکرد خوبی دارد. بنابراین ایرانی‌هایی که در آلمان زندگی می‌کنند می‌توانند از مشاوره خانواده در آلمان بهره ببرند.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی
اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی هر دو از مشکلات مرتبط با تنظیم خلقوخوی هستند که در بسیاری از موارد با یک‌دیگر اشتباه گرفته می‌شوند. این دو اختلال شباهت‌هایی زیادی مانند افسردگی، واکنش شدید احساسی و.. دارند اما یکسان نبوده و با یک‌دیگر تفاوت دارند.
BPD در واقع الگویی از پاسخ‌ها و تعاملات نامناسب است که به افراد و محیط زندگی فرد در ارتباط می‌باشد. این اختلال از دوره نوجوانی و جوانی آغاز شده و از ابتدا روند مناسب و کارآمدی ندارد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند در طرز فکر، احساسات و… با افراد معمولی متفاوت هستند. اختلال دوقطبی وضعیتی است که ظاهر شدن آن در الگوهای هیجانی و رفتاری انسان‌ها دیده می‌شود. این الگوها در شخصیت‌های اصلی افراد تفاوت دارند. سرخوشی بیش از حد، کاهش احتیاج به خواب، حس اعتماد به نفس، خستگی همیشگی و… از علائم اختلال دوقطبی به شمار می‌آیند که با علائم BPD تفاوت دارد.
اختلال در تنظیم عاطفه برای بیماران مبتلا به BPD لحظه‌ای بوده و به طور ناگهانی دچار اضطراب ، ناراحتی، عصبانیت و … می‌شوند. اما حالات خلقوخوی در اختلال دوقطبی لحظه‌ای نبوده و ممکن است روزها تا هفته‌ها نیز طول بکشد. همچنین خشم و تحریک‌پذیری که در بیماران مبتلا به BPD وجود دارد در اختلال دوقطبی وجود ندارد.
نحوه رفتار با شخصیت مرزی
رفتار با افرادی که دارای بیماری شخصیت مرزی هستند با افراد معمولی متفاوت است. در برخورد با فرد مبتلا به BPD باید طوری رفتار کنید که اعتماد میان شما برقرار شود. هنگامی که فرد مبتلا به شما اعتماد داشته باشد احساس تنهایی به او دست نمی‌دهد و می‌تواند با کمک خودش بهترین شرایط را فراهم کند. ایجاد اعتماد سبب می‌شود که فرد بیمار با شما راحت‌تر بوده و نیازهایش را بهتر با شما در میان می‌گذارد. حامی این افراد بودن به آن‌ها کمک بسیاری می‌کند پس از آن‌ها حمایت و پشتیبانی کنید تا اعتماد به نفسشان بالا رود. همچنین برای رفتار با افراد شخصیت مرزی باید یک برنامه ایمن داشته باشید تا بتوانید فرد مبتلا را از خودکشی و آسیب زدن به خود محافظت کنید.
علائم اختلال شخصیت مرزی
افرادی که دچار این اختلال هستند معمولا دارای علائم زیر هستند:
1. روابط متزلزل
افرادی که به این اختلال مبتلا هستند معمولا با دوستان، فامیل و خانواده خود رابطه پایداری ندارند. روابط آن‌ها گاهی احساسی شده و به یک فرد علاقه پیدا می‌کنند، در برخی اوقات نیز به طور ناگهانی از شخص متنفر می‌شوند. زمانی که آن‌ها از فرد مورد علاقه خود دور می‌شوند، احساس پوچی و انزوا به آن‌ها دست می‌دهد و از ادامه زندگی ناامید خواهند شد. در این زمان نمی‌توانند با احساسات خود مقابله کنند.
2. رفتارهای پرخطر و تکانشی
فرد مبتلا رفتارهای پرخطر زیادی را از خود نشان می‌دهد. پرخوری و رانندگی پر خطر از رفتارهای نامناسب این افراد می‌باشد. آن‌ها در برخی از اوقات ممکن است به طور ناگهانی هزینه‌هایی را متحمل شوند که توانایی پرداخت آن را نداشته باشد. فردی که دچار این اختلال است در اثر موارد ناچیز بسیار خشمگین خواهد شد.
3. ترس از تنها ماندن و رها شدن
افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند اغلب اوقات از تنها ماندن و رها شدن وحشت دارند. آن‌ها ممکن است در اثر مسائل بی‌اهمیتی مانند رفتن عزیزی به سفر یا دیر رسیدن افراد خانواده از سرکار دچار ترس و واهمه شوند. به همین دلیل از افراد خانواده درخواست می‌کنند که در نزدیکی او بمانند و آن را تنها نگذارند. ترس از تنها ماندن در روابط خانوادگی نیز مشکل ایجاد می‌کند. آن‌ها حتی زمانی که تصور می‌کنند تنها هستند، دچار ترس و عصبانیت می‌شوند.
4. تصویر شخصی نامشخص یا ناپایدار
فرد مبتلا به BPD نسبت به خود احساس پایداری ندارد. آن شخص ممکن است گاهی نسبت به خود احساس خوبی داشته باشد اما در برخی اوقات نیز احتمال داد احساس تنفر از خود داشته باشد.
5. خودآزاری
خودآزاری و آسیب به خود از دیگر رفتارهای افراد مبتلا به BPD است. آن‌ها در برخی از موارد فقط در ذهن خود به فکر خودکشی و آسیب به خود هستند اما گاهی نیز برای خودکشی اقدام می‌کنند. در این شرایط باید از روانشناس یا روانپزشک کمک گرفته تا به درمان آن‌ها بپردازند. مشاوره روانشناسی به آن‌ها کمک کرده تا سریع‌تر درمان شوند.
کلام آخر
مشکل شخصیت مرزی بر روی زندگی افراد تاثیر می‌گذارد زیرا افراد مبتلا ثبات شخصیتی ندارند و در هر لحظه احساسات آن‌ها تغییر می‌کند. این اختلال با اختلال دوقطبی تفاوت دارد. در این مقاله سعی کرده‌ایم به طور خلاصه تفاوت آن‌ها را بیان کنیم. بنابراین در صورتی که علائم این بیماری را در خود مشاهده کردید باید از مشاوره روانشناسان بهره ببرید تا روند بهبودی به سرعت انجام گیرد.