روانکاوی چیست و برای چه کسانی مفید است؟
آنچه در این مقاله می خوانید
زمانی که افراد می‌پرسند روانکاوی یعنی چه، می‌خواهند بدانند روش درمانی در روانکاوی به چه صورت است. برخی از مردم هنوز آگاهی کافی از روانکاوی و شیوه درمان آن ندارند و برخی دیگر فکر می‌کنند روانکاوی روشی منسوخ شده برای روان‌درمانی است. گروهی دیگر کار روانکاو را فقط هیپنوتیزم می‌دانند. در این مقاله شما را با روانکاوی و شیوه درمانی آن آشنا خواهیم کرد و در ادامه یک روانشناس خوب در تهران را به شما معرفی می‌کنیم.
روانکاوی چیست؟
روانکاوی به معنی: «زیر مجموعه‌ای از روانشناسی است که با بررسی و آنالیز ناخودآگاه انسان، رفتار و پروسه‌های روانی انسان را مورد مطالعه قرار می‌دهد.» با توجه به این تعریف از روانکاوی می‌فهمیم که روانکاوی فقط تکنیک نیست بلکه یک دانش است زیرا مطالعات علمی در آن صورت می‌گیرد و دارای روش‌های علمی می‌باشد.
اساس روانکاوی و نظریه‌های آن در مطالعات زیگموند فروید است. در روانکاوی فرضیه اولیه این است که همه احساسات، افکار و خاطرات ناخودآگاه دارند. هدف از درمان در روانکاوی رهایی از عواطف و احساسات سرکوب شده یا همان هوشیارسازی ناخودآگاه می‌باشد زیرا فروید معتقد بود که اکثر مسائل روانشناختی به دلیل سرکوب امیال و عواطف در کودکی است. برای درمان وسواس فکری، افسردگی، اختلالات اضطرابی از روانکاوی استفاده می‌شود.
روانکاو کیست؟
روانکاو یک روانشناس است که برای درمان مسائل و مشکلات روانی از رویکرد روانکاوی استفاده می‌کند. روانکاو باید مدرک روانشناسی داشته باشد و دوره‌های مختص رویکرد روانکاوی را در موسسات معتبر جهانی بگذراند. مدت زمان این دوره‌ها حداقل ۴ سال است. پس از آن روانکاو برای درمان مراجعان خود باید به دنبال پیدا کردن ریشه مشکل باشد نه صرفا درمان آن اختلال.
تعداد جلساتی که می‌توانید با یک روانشناس داشته باشید بسیار کمتر از تعداد جلسات با یک روانکاو است زیرا روانکاو برای درمان اختلالات روانی، ریشه‌یابی می‌کند. به صورت کلی افرادی که اختلالات و مسائل روانی دراز مدتی دارند بهتر است به روانکاو مراجعه کنند.
چگونه می‌توانیم ذهن ناخودآگاه را درک کنیم؟
فروید در جلسات درمانی روانکاوی مراجع می‌خواست تا دراز بکشد و زمانی که در حال صحبت درباره خاطرات و احساسات مراجع بودند، پشت سر مراجع می‌نشست و شروع به نوت برداشتن می‌کرد.
روانکاوی کلاسیک به دلیل وجود پروسه‌های دفاعی در ناخودآگاه معمولا ۲ تا ۵ جلسه در هفته نیاز دارد که این تعداد جلسه ممکن است چند سال ادامه داشته باشد. در این رویکرد درمانی باید ریشه مشکل برطرف و درمان شود، اگر تنها به کاهش علائم اختلال بسنده کنید ممکن است علائم بیشتر با شدت بیشتر جایگزین شوند.
روانکاو می‌تواند برای ریشه‌یابی اختلالات روانی از تکنیک‌هایی مانند آزمون رورشاخ (تعبیر لکه‌های جوهر)، لغزش فرویدی، تفسیر (تجزیه و تحلیل خواب)، تداعی آزاد، تحلیل مقاومتی و انتقال استفاده کند. در ادامه به بررسی برخی این تکنیک‌ها می‌پردازیم.
۱. لغزش فرویدی
لغزش فرویدی که به آن لغزش زبانی نیز گفته می‌شود، افکار و احساسات ناخودآگاه‌اند که به صورت پارا پراکسیس، به ذهن آگاه منتقل می‌شوند. برای مثال فردی اسم همسر جدید دوستش را با اسم همسر سابق خودش صدا می‌زند. فروید در این باره عقیده داشت که این لغزش سبب داشتن بینش از ذهن ناخودآگاه هر فرد است که اتفاقی نیست زیرا همه رفتارهای یک فرد مشخص است.
۲. آزمون لکه جوهر رورشاخ
اگر به سیستم دفاعی ناخودآگاه دقت کنید، متوجه خواهید شد که لکه جوهر معنای خاصی ندارد. افراد با توجه به تلپاتی که دارند تصاویر مختلفی می‌بینند. لکه جوهر یک آزمایش تصویری است و علاوه بر تصویر به تحلیل فرد بستگی دارد که B.F. Skinner، یکی از روانشناسان رفتاری این آزمون را غیر علمی می‌داند.
۳. تفسیر
فروید معتقد بود تفسیر یا همان تجزیه و تحلیل خواب، یک جاده به سوی ناخودآگاه هر فرد است زیرا ذهن آگاه در زمان خواب هوشیاری کمتری دارد. بنابراین هنگام خواب تمامی احساسات و افکار سرکوب شده قابل دسترسی هستند. لازم به ذکر است که ممکن است حقیقت در خواب تغییر کرده باشد، پس ما باید میان حقیقت و دروغ آن خواب تفاوت بگذاریم.
فروید باور داشت که معنای اصلی و حقیقی یک رویا اهمیت جنسی دارد، که در نظریه سمبل‌گرایی جنسی نیز به این نکته اشاره دارد.
۴. تداعی آزاد
در این تکنیک که نمونه‌ای از روان‌درمانی است مراجع هر چه به ذهنش می‌رسد، بازگو می‌کند، یعنی روانکاو یک لیست از کلمات را برای مراجع می‌خواند، سپس مراجع اولین کلمه‌ای که به ذهنش خطور می‌کند به روانکاو می‌گوید. روانکاو با این روش می‌خواهد خاطرات سرکوب شده را پیدا کند و به یاد مراجع آورد. اگر مراجعی مقاومت داشته باشد این روش برای درمان مفید نخواهد بود. اما در برخی موارد مکث طولانی مدت و مقاومت مراجع باعث می‌شود تا روانکاو دریابد که اتفاقات و مسائل سرکوب شده به یاد مراجع آمده است و باید بیشتر سوال بپرسد تا به جواب مورد نظر برسد. فروید در گزارشی نوشته بود که بیمارانی که با این تکنیک درمان شده‌اند، گاهی خاطراتی را به یاد می‌آورند که انگار در حال تجربه مجدد آن هستند.
روانکاوی آنلاین
پیشرفت‌های صورت گرفته در تکنولوژی، روی تمامی زمینه‌های علمی از جمله روانکاوی تاثیر مثبتی داشته و سبب گسترش ارائه خدمات درمانی شده است. منظور از روانکاوی آنلاین برگزاری جلسات درمانی درمانجو از طریق روش‌های مختلف از جمله تماس تصویری و صوتی اینترنتی می‌باشد. در این روش نیز مانند روش سنتی به درمان تمامی اختلالات، افسردگی اضطراب، درمان وسواس فکری و عملی و … پرداخته می‌شود. این روش مدرن دارای مزایای بسیاری است که عبارتند از:
۱. مدیریت زمان بهتر
یکی از مزایای عالی روش‌های درمانی آنلاین رهایی از ترافیک، حضور در مکان‌های شلوغ (به خصوص در دوره کرونا) و … است. فقط نیاز است در زمان جلسه گوشی یا سیستم خود را در دسترس داشته باشید.
۲. پرداخت هزینه کمتر
بر اساس قوانین بسیاری از انجمن‌های روانشناختی جلسات درمانی آنلاین و غیرحضوری با هزینه کمتری برگزار می‌شوند. علاوه بر این ملزم به پرداخت هزینه رفت و آمد نیز نخواهید بود.
۳. بهترین روش برای مناطق دورافتاده
روانکاوی آنلاین بهترین گزینه برای افرادی می‌باشد که به دلیل فاصله بسیار زیاد محل زندگی‌شان با مراکز درمانی مشکل رفت و آمد دارند. این روش حتی برای ایرانیان مقیم دیگر کشورها که قصد انجام پروسه درمانی با یک روانشناس ایرانی را دارند بسیار کاربرد دارد.
۴. مناسب برای افراد دارای محدودیت
روش‌های آنلاین بهترین راه حل برای برای افراد دارای بیماری جسمی یا روانی است که نمی‌توانند از خانه خارج شوند.
آیا روانکاوی زیرشاخه‌ی روانشناسی است؟
همانطور که گفتیم برخی معتقدند که روانکاوی زیر مجموعه روانشناسی نیست و فکر می‌کنند که روانکاوی علمی متمایز از روانشناسی است، اما چون با روانشناسی تشابه زیادی دارد، آن را زیر مجموعه روانشناسی در نظر می‌گیرند. باید بگوییم که این فکر اشتباه است. فروید که خود پدر علم روانکاوی بوده است، در نوشته‌ها و گفته‌هایش آورده است که روانکاوی زیر مجموعه روانشناسی است، برای مثال در مصاحبه خود با BBC به این مورد اشاره کرده است.
فرق روانشناس و روانکاو
همانطور که گفتیم روانکاو نیز یک روانشناس محسوب می‌شود. تفاوت اصلی روانکاو و روانشناس پیدا کردن ریشه مشکل است. روانکاو بسیار دقیق‌تر مشکلات و مسائل را بررسی می‌کند و به پیدا کردن ریشه آن مشکل می‌پردازد. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، تعداد جلساتی که روانشناس با مراجع دارد بسیار کمتر از تعداد جلسات روانکاوی است. دلیل تعداد جلسه زیاد روانکاوی درمان اختلالات و مشکلات روانی است که نیازمند دقت و صبر بیشتری می‌باشد. پس افرادی که سال‌های زیادی درگیر اختلالات و مشکلات روانی بوده‌اند بهتر است به روانکاو مراجعه کنند.
روانکاوی برای چه کسانی مفید است؟
روانکاوی برای درمان اختلالات هویتی، وس.اس فکری-عملی، افسردگی، ترس‌های شدید (فوبیا)، اضطراب و در مجموع اختلالات روانشناختی موثر است. جالب است بدانید که روانکاوی نه تنها برای درمان موارد ذکر شده مفید است بلکه برای کسانی که به دنبال خودشناسی هستند نیز کاربرد دارد.
درمان وسواس فکری با روانکاوی
بر اساس تحقیقات انجام شده بهترین روش درمان وسواس فکری، روانکاوی است. چگونگی درمان بسته به شدت تاثیر وسواس در زندگی افراد می‌باشد. در واقع زمانی که فرد دچار وسواس در افکار خود می‌شود، علاوه بر اضطراب رفتارهایی مانند شستن مداوم دست، وسایل و … را از خود نشان می‌دهد. در وقتی جریان و محتوای فکر شکل وسواس گونه پیدا می کند، فرد ناراحتی، اضطراب و رفتارهای جبرانی همانند شستن یا شمردن را تجربه می کند.
در بسیاری موارد دلیل اصلی ایجاد وسواس فکری تجربه‌های ناخوشایند و آسیب رسان دوران گذشته است. از این رو بهترین روش درمان وسواس روانکاوی است. زیرا در روانکاوی با ارزیابی و ریشه‌یابی مشکل به درمان آن پردخته می‌شود.
نتیجه گیری
امروزه به دلیل روزمرگی‌های زیاد، تغییر سبک زندگی و به نحوی سخت شدن شرایط، همه افراد به نحوی با مشکلات روانشناختی از جمله اضطراب، استرس، افسردگی، وسواس، افکار خودکشی و … دست و پنجه نرم می‌کنند. هر یک از این موارد تاثیر منفی و حتی مخربی بر زندگی دارد. به همین دلیل همواره بر اهمیت درمان مشکلات روان تاکید شده است. زیرا در صورت نادیده گرفتن این موضوع ممکن است اشتباهات جبران ناپذیری انجام گیرد.
روانکاوی یکی از بهترین روش‌های درمان این گونه مشکلات است که کارایی چشمگیری دارد. به خاطر داشته باشید که درمان گرفتن از یک روانشناس باتجربه و حرفه‌ایی در پروسه درمان بسیار موثر است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد استفاده از خدمات روانشناسی با کمک فردی حرفه‌ایی را دارید به سایت kashefi.ewebs.ir مراجعه نمایید.
