اختلال شخصیت نمایشی یا شخصیت هیستریونیک چیست؟

در افراد بسیار زیادی اختلالات روانشناختی دیده می‌شود که این رفتارها می‌تواند از جامعه، فرهنگ، خانواده، دوستان، آشنایان و محیط زندگی فرد نشأت می‌گیرد. در این مقاله می‌خواهیم در مورد اختلال شخصیت نمایشی صحبت کنیم که در دسته B از اختلالات روانشناختی قرار می‌گیرد. کسانی که دچار این اختلال هستند، معمولاً ویژگی‌ها و نشانه‌هایی دارند که در این قسمت به توضیح کامل آن‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا نشانه‌های اختلال شخصیت نمایشی را به طور کامل به شما توضیح داده و مشاوره روانشناسی مختصری به شما دهیم.

شخصیت نمایشی چیست؟

به طور کلی کسانی که به این اختلال مبتلا هستند، می‌خواهند هر طوری که شده در مرکز توجه آدم‌های اطراف خود قرار گیرند. در واقع بیشتر تلاش روزمره آن‌ها صرف این می‌شود که توجه دیگران را به خود جلب کند و این مورد اصلی‌ترین هدف آن‌ها می‌باشد. برای مثال این افراد ممکن است که بلند بلند بخندند و یا اینکه لباس‌های عجیب و غریب بپوشند و یا آرایش‌های بسیار زیادی کنند.

در واقع این افراد نمی‌توانند بدون دیگران زندگی کنند و توجه دیگران برای آن‌ها مانند یک غذا یا یک دارو می‌باشد. افرادی که دچار اختلال شخصیت نمایشی هستند زمانی که در مرکز توجه قرار می‌گیرند، اعتماد به نفس بالایی پیدا می‌کنند و حال خوبی به آن‌ها دست می‌دهد و بالعکس، زمانی که مورد توجه قرار نگیرند، بسیار آسیب می‌بینند و یا حتی ممکن است به خود ضرر برسانند.

بیماری اختلال شخصیت نمایشی یا همان هیستریونیک به افراد یک نوع وضعیت ناپایدار روحی می‌دهد و ممکن است این افراد برای رسیدن به هدف و خواسته خود کارهایی نامتعارف انجام دهند. کسانی که به این اختلال شخصیتی دچار هستند، معمولاً فقط زمانی به خودباوری می‌رسند که در مرکز توجه دیگران قرار بگیرند و در غیر این صورت دچار افسردگی‌های شدید خواهند شد.

ویژگی‌های شخصیت نمایشی

کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، معمولاً در برخورد و ابراز شور و شوق و هیجان خود بسیار اغراق‌آمیز عمل می‌کنند. این افراد به طور پیوسته احساسات شدید و ناپایداری دارند و ممکن است که یک تصویر ذهنی رویاپردازانه از خودشان داشته باشند که این مورد تنها به تایید دیگران بستگی دارد و ممکن است هر لحظه این تصویر و رویای خودباوری را از دست دهند. این افراد معمولاً تصمیمات غیرمنطقی و آنی می‌گیرند که معمولاً هم به ضرر خود و دیگران تمام می‌شود.

جالب است بدانید که این اختلال در زنان و مردان بسیار زیادی دیده می‌شود و معمولاً از سنین نوجوانی و جوانی این اختلال شروع به رشد می‌کند و ممکن است در آینده مشکلاتی را برای عموم افراد ایجاد کند. کسانی که با این اختلال زندگی می‌کنند، معمولاً دچار مشکلات و دردسرهایی می‌شوند که معمولاً کسی نمی‌تواند آن‌ها را درک کند. این افراد دوست دارند که به صورت مداوم تغییر کنند تا اطرافیان خود را راضی نگه دارند و دیگران آن‌ها را تحسین کنند. بیشتر آن‌ها به صورت طولانی مدت نمی‌توانند در روابط عاشقی و عاطفی بمانند و همچنین افراد زیادی می‌توانند آن‌ها را دست بیندازند و احساسات آن‌ها را مورد بازی قرار دهند. بیشتر این افراد اسرار خود را به سرعت با دیگران در میان می‌گذارند و همین مورد باعث می‌شود که به مرور دچار احساس گناه، افسردگی، ناامیدی و یاس شوند.

گروه‌های متفاوت شخصیت نمایشی

شخصیت‌های نمایشی با توجه به اطرافیانشان و محیطی که در آن زندگی می‌کنند، به چند گروه مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. هر کدام از این گروه‌ها ویژگی‌ها و شخصیت متفاوتی دارند که تمام آن‌ها در گروه‌های متفاوتی از شخصیت نمایشی، قرار می‌گیرند. با ما همراه باشید تا در ادامه هر یک از این گروه‌ها را به طور کامل به شما توضیح دهیم.

شخصیت نمایشی با نشاط

کسانی که شخصیت نمایشی بانشاطی دارند، معمولاً افراد خون‌گرم و مهربانی هستند که به سرعت با افراد دیگر صمیمی می‌شوند. این افراد در حرکات خود بسیار سریع و با نشاط عمل می‌کنند و می‌توانند هیجان را وارد جمعی ‌کنند که در آن هستند. معمولاً پر سر و صداترین افراد به این نوع شخصیت نمایشی دچار هستند و به راحتی هم می‌توانند افراد را متقاعد کنند. کسانی که دچار این اختلال شخصیتی هستند می‌توانند یک مشاوره فردی تنظیم کنند و از یک روانشناس خوب کمک بگیرند.

شخصیت نمایشی همسر محور

کسانی که دارای شخصیت نمایشی همسر محور هستند، معمولاً روابط عاطفی خیلی خوبی ندارند. این افراد به سرعت در یک رابطه‌ای که توجه کمی در آن باشد، می‌توانند دچار آسیب‌پذیری و افسردگی شوند؛ بنابراین فردی که با یک شخصیت نمایشی وارد رابطه می‌شود، باید توجه خیلی زیادی به فرد مورد نظر خود کند. کوچک‌ترین بی‌توجهی برای این افراد مانند یک عذاب بسیار بزرگ می‌ماند و می‌تواند انرژی آن‌ها را به حد زیادی کاهش دهد. به دلیل دمدمی مزاج بودن آن‌ها معمولاً رابطه‌های عمیق و پایدار در زندگی آن‌ها دیده نمی‌شود. کسانی که خود دچار این اختلال هستند و یا این اختلال را در همسر خود می‌بینند، بهتر است که با یک روانشناس خوب در تهران مشورت کنند.

شخصیت نمایشی ایثارگر

این افراد به خاطر این که مورد تحسین و تشویق و دیگر افراد قرار بگیرند و دیگران آن‌ها را بیشتر دوست داشته باشند، معمولاً از خواسته‌ها و تمایلات خود می‌گذرند تا دیگران را راضی نگه دارند. هدف اصلی زندگی این افراد این است که دیگران آن‌ها را دوست داشته باشند و به نحوی برای دیگران چاپلوسی می‌کنند. این افراد زمانی که ناراحت و یا عصبانی هستند، معمولاً احساسات خود را می‌پوشانند و یک نقاب بر صورت خود می‌گذارد تا دیگران را آزرده خاطر نکنند. آن‌ها به طور مرتب خود را مثبت و خوب نشان می‌دهند و همه این کارها برای این است که دیگران آن‌ها را بیشتر دوست داشته باشند.

شخصیت نمایشی کودکانه

کسانی که شخصیت نمایشی کودکانه دارند، معمولاً در تمام زندگی خود رفتارهایی مانند یک کودک از خود نشان می‌دهند. این افراد به شدت به دیگران وابسته هستند و به خاطر اینکه بتوانند نظر دیگران را جلب کنند، رفتارهایی کودکانه مانند گریه شدید انجام می‌دهند و یا اینکه خود را به غش کردن می‌زنند. هرچقدر که این رفتارها کودکانه‌تر باشد، یعنی اینکه این افراد از نظر بلوغ روانی کمتر رشد کرده اند. احساسات در این افراد می‌توانند به سرعت تغییر کنند. برای مثال ممکن است که وارد یک رابطه شوند که در آن عشق و شور زیادی وجود داشته باشد اما این حس می‌تواند به سرعت به احساس گناه و خشم تبدیل شود. این افراد همواره نیاز دارند که دیگران در مسائل مختلف با آن‌ها موافقت کنند و درصورت مخالفت دیگران به سرعت خشمگین می‌شوند و ممکن است این مورد به آن‌ها آسیب جدی وارد کند.

شخصیت نمایشی اجتماعی

این افراد به طور مرتب سعی می‌کنند که با دیگران ارتباط خوبی بگیرند تا افراد زیادی را به سمت خود جذب کنند. هر چه تعداد افرادی که به شخصیت نمایشی اجتماعی توجه می‌کنند، بیشتر باشد حال آن‌ها روز به روز بهتر می‌شود و ممکن است به خاطر از دست دادن هر یک از آدم‌های اطراف خود احساس افسردگی و ناراحتی پیدا کنند. این افراد معمولاً در خانواده‌های بزرگ شدند که شیوه تربیتی آن‌ها بسیار دوقطبی و متضاد بوده است و معمولاً از سمت مادر خود مورد بی‌اعتنایی و بی‌توجهی قرار گرفته‌اند.

تشخیص شخصیت هیستریونیک

همانطور که در بالا گفته شد، کسانی که دچار این اختلال شخصیتی هستند باید به طور مداوم در مرکز توجه عموم مردم قرار بگیرد؛ در غیر این صورت ممکن است دچار احساسات منفی و آسیب‌زننده شوند. ممکن است خود شما دچار این اختلال باشید اما تا به حال به این مورد توجه نکرده‌اید یا اینکه یکی از نزدیکان شما مبتلا به این اختلال شخصیتی باشد و هیچ نشانه‌ای از خود نشان ندهد؛ بنابراین ما در این قسمت می‌خواهیم چند مورد از نشانه‌های افرادی که دارای این اختلال شخصیتی هستند را به شما توضیح دهیم. اگر متوجه هر یک از این علائم در خود و یا آدم‌های اطراف خود شدید، حتماً با یک مشاور خانواده و یا یک مشاور روانشناسی صحبت کنید.

• این افراد به سرعت تحت تاثیر احساسات خود قرار می‌گیرند و احساسات آن‌ها بسیار عمیق است.
• ممکن است که به صورت مداوم از ظاهر خود برای جلب توجه دیگران استفاده کنند؛ بنابراین احتمالا آن‌ها را بیشتر در سالن‌های زیبایی و یا مراکز تزریق ژل می‌بینید.
• عقاید آن‌ها بسیار سست می‌باشد و ممکن است به سرعت تغییر کند و این تغییرات می‌تواند به دلیل جلب توجه دیگران یا راضی کردن آن‌ها باشد.
• وقتی کسی از آن‌ها انتقاد کند و یا مخالفتی با آن‌ها صورت بگیرد، به سرعت دچار خشم و عصبانیت می‌شوند و ممکن است که احساسات آن‌ها خیلی شدید تحت تاثیر قرار بگیرد.
• آن‌ها معمولاً افراد موفقی هستند و به صورت کلی افراد دیگر را تایید می‌کنند تا همیشه دیگران را برای خود حفظ کنند و رضایت آن‌ها را جلب کنند.
• معمولاً صبر در آن‌ها معنایی ندارد و نمی‌توانند منتظر کسی یا چیزی بمانند و می‌خواهند که همه اتفاقات در لحظه و یا به طور کلی یک شب برایشان مقدر شود.
• این افراد وقتی که با کسی به تازگی آشنا شوند، صمیمیت شدیدی را فوراً وارد رابطه خود با شخص تازه وارد می‌کنند.
• آن‌ها معمولا در مکان‌هایی که مورد توجه عموم قرار نمی‌گیرند، ظاهر نمی‌شوند.
• معمولاً رفتارهای بسیار کودکانه‌ای از خود بروز می‌دهند که این مورد ممکن است موجب رنجش اطرافیان آن‌ها شود.
• آن‌ها معمولا به سرعت از هر کاری خسته می‌شوند و می‌خواهند که به کار جدیدی روی بیاورند؛ پس در نتیجه تمامی پروژه‌ها و کارهای آن‌ها به صورت نصفه نیمه و ناتمام باقی خواهد ماند.
• ممکن است به خاطر جلب توجه دیگران دست به خودکشی و یا انواع آسیب‌ها به خود بزنند.
• آن‌ها کمتر برای دیگران نگران می‌شوند و معمولاً نگرانی آن‌ها به صورت نمایشی است؛ پس در نتیجه خود محور هستند.
• آن‌ها به شدت کلی‌گو هستند و در مکالمات و یا صحبت‌های خود به جزئیات نمی‌پردازند.
• آن‌ها روابطی که دارند را بیش از حدی که در واقعیت وجود دارد، صمیمی و عمیق می‌دانند.
• ممکن است به سرعت هدف خود را رها کرده و ناامید شوند.

درمان شخصیت نمایشی

معمولاً کسانی که دچار این اختلال شخصیتی هیستریونیک هستند، مشکل خود را قبول نمی‌کنند و به درمان آن نمی‌پردازند؛ بنابراین درمان آن‌ها بسیار سخت خواهد بود. در بسیاری موارد می‌توان گفت که درمان این دسته از افراد غیر ممکن به نظر می‌رسد اما می‌توانید با استفاده از یک مشاوره فردی مناسب به درمان این گونه افراد بپردازید. زن و شوهرها و یا کسانی که در خانواده خود دچار مشکلاتی رفتاری هستند، می‌توانند از یک مشاور خانواده خوب کمک بگیرند. این افراد ممکن است به دلیل این اختلال خود به یک روانشناس مراجعه نکنند اما زمانی که دچار شکست رابطه عاطفی می‌شوند، بلافاصله از روانشناس کمک می‌گیرند. در این زمان است که روانشناس باید علاوه بر رسیدگی به موضوع مورد نظر بیمار خود، به درمان اختلال شخصیت نمایشی او نیز بپردازد.

نحوه تعامل با افراد شخصیت هیستریونیک

برای کمک به افرادی که دچار این اختلال هستند، باید از روان درمانی استفاده کنید و حتی به صورت جزئی رفتارهای خود را با او کنترل کنید. از جمله رفتارهایی که با این افراد باید داشته باشید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قبول کنید که تغییر در این افراد به صورت آهسته رخ می‌دهد.
• ریشه افکار او را بشناسید و بفهمید که ترس‌های او به چه دلیل است.
• مرز بین خود و او را برایش توضیح دهید.
• آگاه باشید که رفتارهای او به خاطر سوء‌استفاده از شما نیست.
• برای تغییر نگاه او پافشاری نکنید.
• به هیچ عنوان او را مورد نصیحت قرار ندهید.
• حواستان باشد که شما را به بازی نگیرد.
• این را بدانید که شما هم مانند او به توجه اطرافیان نیاز دارید اما این احساس در او کمی از شما بیشتر است.
• اجازه ندهید که شما را خیلی زیاد نرم کند.
• توقعات واقعی از او داشته باشید.

کلام آخر در رابطه با بررسی اختلال شخصیت نمایشی

اگر خود شما دچار این اختلال شخصیتی هستید، حتماً از روان درمانی کمک بگیرید و یا اینکه اگر شخص بیمار، یکی از اعضای خانواده یا آشنایان شما می‌باشد، باید در نظر داشته باشید که ممکن است او از مشکل خود آگاهی نداشته باشد؛ بنابراین ارتباط شما با او کمی پیچیده‌تر خواهد شد. به هیچ عنوان نباید از او توقع داشته باشید که به سرعت تغییر کند و این شخصیت خود را کنار بگذارد. بدانید که تغییر این وضعیت ممکن است کمی زمانبر باشد و کار آسانی هم نیست. اما اگر بتوانید از یک روانشناس خوب در تهران کمک بگیرید می‌توانید سرعت درمان شخص مورد نظر را بهبود دهید.