همیشه بازماندگان خودکشی سوگ پیچیده ای را تجربه می کنند. علاوه بر این غم و اندوه، احساس شوک، انزوای اجتماعی، خشم و گناه آن ها از پا در می آورد. روزگار سخت و طاقت فرسا بعد از خودکشی افراد را به جستجو طولانی مدت برای توضیحی بابت مرگ فرد مجبور می کند. احساس غم و اندوه در این مدت بسیار خسته کننده است و بازماندگان هرگز نمی توانند درک کنند آن فرد هنگام پایان دادن به زندگی خود چه فکر و احساساتی داشته است.

ترومای بازماندگان خودکشی:

جستجو در خودکشی اغلب آنها را به افکار عمیق در مورد رابطه شان سوق می دهد و مطمئناً این فقدان را عمیق تر احساس می کنند. البته ترومای بازماندگان خودکشی می تواند برای هر کسی متفاوت باشد. اما در بیشتر موارد منجر به تغییراتی در زندگی و نحوه نگرش شما و روابط آن با دیگران خواهد شد. هر چقدر روند سوگواری آشکار می‌شود افراد شروع به تمرکز بیشتری روی روند زندگی، روابط، افکار، امیدها، باورها و احساسات آینده خود پیدا می کنند.

ویژگی های متمایز سوگواری خودکشی از سایر انواع سوگ

اگرچه رفتارهای افراد دچار به ترومای خودکشی متفاوت است، اما چیز غیر عادی به نظر نمی رسد. افرادی که در این موقعیت قرار می گیرند علاوه بر سوگواری بابت از دست دادن فرد متوفی افکار و ذهن خود را درگیر وضعیت روانی او می کنند. گاهی اوقات خود را بابت ناتوانی در جلوگیری از خودکشی مجازات می کند و حتی ممکن است درد خود را با فکر در مورد مرگ خود بخواهد خاتمه دهد. در موارد زیر با دیگر ویژگی‌های متفاوت سوگواری خودکشی با دیگر سوگ ها آشنا می شوید:

• موضوع ویژه و متفاوت سوگ خودکشی
• تاثیر خودکشی بر نظام خانواده
• عوامل موثر برای خودکشی و احتمال پیشگیری از بروز آن
• انگ های ناشی از خودکشی
• موضوع تروماتیک خودکشی

بررسی احساسات غم و اندوه در بازماندگان خودکشی

تغییر احساسات بازماندگان خودکشی بسیار آزاردهنده است. فرایند سوگ خودکشی نسبت به دیگر سوگ افراد بازمانده را در درجه احساسات بالاتری قرار می دهد و غم و اندوه همراه با دیگر احساسات آزاردهنده بر آن ها هجوم می آورد. در این قسمت به بررسی احساسات مختلف در زمان سوگواری می‌پردازیم:

1- شوکه شدن

شوک اولیه و ناباوری نسبت به خودکشی فردی مهم می تواند بسیار شدید و تقریباً ناتوان کننده باشد. حتی اگر شاهد آن نبوده باشید، دائماً در ذهن خود شرایط زندگی او و نحوه پایان دادن به آن را در ذهن خود تجسم می کنید. مشاهده جسد او یک رویداد آزاردهنده و آسیب زا است و طبیعی است که ذهن بارها و بارها از تصاویر و ترسناک و دردناک مرگ گذر کند.

2- ناباوری

مرگ ناگهانی مخصوصاً به صورت خودکشی با ناباوری همراه است. پذیرش اینکه یکی از عزیزان دیگر در کنار شما می تواند روی احساسات تاثیر گذار باشد. افرادی که بر اثر خودکشی سوگوار شده اند انتظار ندارند عزیزشان را از دست داده باشند. گاهی اوقات در حالت مکانیزم محافظتی قرار می گیرند و تصور می کنند عزیزشان به آنها تلفن زده است، اما این موضوع به مرور زمان از بین می رود و فرد شروع به تطبیق با مرگ و غیبت فرد از زندگی خود می کند.

3- تداعی سوالات آزاردهنده

یکی از سخت ترین جنبه های سوگواری بعد از خودکشی این است که هرگز نمی توانید به طور کامل درک کنید که چرا آن شخص جان خود را گرفته است. با وجود مشکلات و ناامیدی که به آن فرد وارد شده است هرگز احساس نخواهید کرد که گرفتن جانش تنها راهکار برای او بوده است. سوالات چرایی که مکرر برای ذهن ایجاد می شود بسیار آزاردهنده است و فرد هرگز نمی‌تواند این سوالات را در ذهن خود حل کند.

4- احساس گناه

از دیگر ترومای بازماندگان خودکشی می توان به احساس گناه اشاره کرد. آنها همیشه با احساس شکست مواجه هستند و دائم خود را سرزنش می‌کنند که چرا نتوانستند جلوی خودکشی را بگیرند. همچنین بیشتر مواقع نگران این هستند که چرا نشانه‌های رفتار خودکشی را قبل از مرگ او دریافت نکرده اند.

5- عصبانیت و سرزنش

حس عصبانیت بازماندگان مرگ کاملاً طبیعی است. ممکن است از مرگ و عصبانی شوید و به دنبال این سوال بگردید که چرا شما را ترک کرده است. آسیب هایی زیادی که بعد از مرگ به بار می آید فرد خودکشی کننده را مقصر می دانید. علاوه براین خود را همانند یک روانشناس یا یکی از بستگان به خاطر انجام دادن کارهای بیشتر برای او سرزنش می کنید. حتی ممکن است به دلیل عدم جلوگیری از خودکشی از دست خود عصبانی شوید.

6- شرمندگی

احساس شرمساری در مورد خودکشی باعث دو چندان شدن غم و اندوه می شود. در این مواقع بسیاری از افراد نمی دانند چه چیزی دقیقا به مردم بگویند تا از رفتار فرد متوفی مورد قضاوت قرار نگیرند.

پذیرش انتخاب فرد برای گرفتن جان خود می تواند به کاهش این شرم کمک کند. احتمالا دوستان نزدیک تمایل به گفتگو با شما در مورد مرگ و کمک کردن دارند. اما در ابتدا نمی دانند چگونه شروع کنند. شما می توانید با حفظ ارتباط با آنها در مورد تجربه غم و اندوه صحبت کنید.

تجربه احساسات متناقض در بازماندگان خودکشی

واقعیت این است، افرادی که به خودکشی فکر می کنند در تلاش هستند نیت و عمق ناامیدی خود را از دیگران پنهان سازند. در حالی که بعد از اتفاق افتادن این واقعه دردناک بازماندگان خودکشی دائما دچار یاس می‌شوند و تصور می کنند چرا نمی توانستند او را در میان این همه درد نجات دهند. اما مهم این است که در کنار احساسات ناگوار بپذیرید خودکشی از بسیاری از جهاد غیر قابل پیش بینی است و تصمیم نهایی خود فرد برای کشتن خود باعث بروز این اتفاق می افتد.

احساسات ویرانی خشم، عدم آسودگی، سردرگمی، گناه و شرمساری به یکباره به عزیزان متوفی وارد می شود که گاهی اوقات کنترل این همه احساسات ناممکن است. به دلیل غم انگیز بودن این واقعه و اثرات گیج کننده آن گاهی بر اثر ناراحتی های بسیار کوچک احساس خشم ناگهانی وارد می شود یا به صورت تصادفی گریه هجوم می آورد. پذیرش این همه احساسات و پردازش آن و تمرین برای کنار گذاشتن مراحل سوگواری به بهبود وضعیت بسیار کمک می کند.

نکات مهمی که اطرافیان فردی که خودکشی می کند باید بداند

از آنجایی که اتفاق خودکشی باعث کاهش عزت نفس دیگر افراد خانواده می شود، باید خود را با خطر افسردگی آماده کنند. در صورت مواجه شدن با این موضوع ترسناک از احساساتی همچون حس بیهودگی، سردرگمی و بی معنا شدن زندگی دوری کنند و برای حفظ حالت طبیعی خود حتماً از یک مشاور کمک بگیرند. می توانید برای آگاهی از خدمات مشاوره فردی در کلینیک دکتر کاشفی زاده با ما تماس بگیرید.

گاهی اوقات عوامل مختلف مانند ماهیت تروماتیک سوگواری، عدم حمایت اجتماعی، انگ های اجتماعی و درونی، طولانی شدن مدت سوگ باعث به تاخیر افتادن حالات درونی می شود. باید از درمانگران کمک بگیرید تا در کنار تشخیص رسمی DSM برای این دسته از افراد ماهیت این وضعیت را بررسی کنند.

ایجاد موضوعات جدید در زندگی یکی از نکات بسیار مهم برای افراد قرار گرفته در سوگ خودکشی است. باید فرد متوفی به شکل کلی به خاطر آورده و صرفاً موضوع خودکشی او را از ذهن دور نگه داشته شود. برای مثال تشویق برای ایجاد رابطه جدید و انجام کارهای ناتمام روی حفظ انگیزه بسیار موثر است.

همیشه اتفاق های ناگوار پیامدهای منفی ندارد. گاهی اوقات با تغییر افکار و درک عمیق تر نسبت به خود و دیگر بازماندگان خودکشی احساس قدردانی بیشتری نسبت به افراد حمایت کننده تجربه و با این درک جدید به دیگران کمک می کنید.
لزوم بررسی علائم PSD از دیگر نکات مهم در قرار گیری سگ خودکشی است. این ابتدا این علائم بسیار شایع است و هرچه به فرد متوفی نزدیک تر باشید علائم شدید ر اتفاق می افتد. بی توجهی به تشخیص علائم عواقب مختلف مانند افزایش افسردگی و اضطراب و افکار خودکشی به همراه دارد.

نتیجه گیری

گاهی اوقات بازماندگان خودکشی نیز ممکن است احساس خودکشی را تجربه کنند. درد حاصل از سوگواری آنقدر شدید است که فکر خودکشی را در ذهن ها ایجاد خواهد کرد. اگر خودتان این افکار را تجربه می کنید ممکن است نیاز به متخصصان حرفه ای داشته باشید. شما می توانید برای گرفتن مشاوره های تخصصی از مشاوره آنلاین دکتر مهسا کاشفی زاده بهره مند شوید. بنابراین دلایل مختلفی می تواند برای انجام این کار وجود داشته باشد. واکنش ها و فرآیندهای اطراف بر بروز آن تاثیر می گذارد. تنها چیزی که مهم است این است که با خود مهربان باشید، به خود اجازه دهید درد را احساس کنید و در عین حال، احساس خوشبختی و برنامه ریزی برای آینده را فراموش نکنید.