زندگی ما پر از چالش‌ها و موانع است و برای مواجهه با آنها، باید با مهارت های زندگی آشنایی داشته باشیم. برخی از این مهارت ها شامل مانند مدیریت زمان، ارتباطات مؤثر، حل مسئله و تصمیم‌گیری درست. این مهارت‌ها به ما کمک می‌کنند تا در هر شرایطی بهترین عملکرد را داشته باشیم و به راحتی با موانع زندگی مواجه شویم. در این مقاله به بررسی مفهوم مهارت های زندگی و معرفی مهارت های ده گانه زندگی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
منظور از مهارت های زندگی چیست؟
شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که مهارت های زندگی چیست؟ سازمان جهانی بهداشت، مهارت‌های زندگی را به عنوان توانایی‌هایی برای برقراری رفتار انطباقی و مثبت تعریف می‌کند. این توانایی‌ها، افراد را قادر می‌سازند تا با خواسته‌ها و چالش‌های زندگی روزمره به طور مؤثری مقابله کنند. به همین دلیل، مهارت‌های زندگی به عنوان مهارت‌های اساسی شناخته می‌شوند که به افراد در داشتن زندگی معنادار و سازگاری بهتر در جامعه کمک می‌کنند. این مهارت‌ها، شامل جنبه‌های مثبت بی‌شماری از زندگی ما هستند؛ از جمله این جنبه های مثبت شامل ارزش‌ها و اخلاقیاتی که در دل خود حمل می‌کنیم، نگرش فعالانه‌ای که نسبت به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم داریم و مهارت‌های مختلف بین فردی و روانی اجتماعی که در اختیار داریم.
دلیل نیاز ما به مهارت های زندگی چیست؟
برای داشتن یک زندگی موفق، باید به اهمیت مهارت های زندگی پی ببریم و آنها را در زندگی خود به کار بگیریم. این مهارت‌ها به ما کمک می‌کنند تا زندگی را به راحتی و سادگی پیش ببریم، اثرات مثبتی روی زندگی خود و دیگران داشته باشیم و به راه درستی در زندگی پایبند باشیم. بنابراین، مهارت‌های زندگی بسیار حائز اهمیت هستند.
در تعریف مهارت های زندگی می‌توان گفت که این نعارت ها به ما آموزش می‌دهند که چگونه زندگی را آسان‌تر و ساده‌تر کنیم، چگونه زندگی مثبتی داشته باشیم و چگونه وقت خود را با هوشمندی صرف کنیم. این مهارت‌ها توانایی سازگاری با انواع موقعیت‌ها و موفقیت در تمامی جوامع را به ما می‌آموزند. بنابراین، بهتر است مهارت‌های زندگی را به عنوان یکی از اولویت‌های زندگی در نظر بگیریم.
اهمیت مهارت های زندگی در محل کار
تسلط بر مهارت های زندگی و به کارگیری آن ها در شغلتان می تواند به شما کمک کند تا با موفقیت با چالش های کاری کنار بیایید. شما می توانید مهارت های زیستی را از طریق تحصیلات، تجربه کاری یا تعامل با دیگران به دست آورید. آگاهی از توانایی هایی که می توانید در زندگی حرفه ای خود استفاده کنید می تواند به شما در کارآمدتر شدن در کار و پیشرفت شغلی کمک کند.
در محل کار، آشنایی با این مهارت‌ها بسیار مهم هستند. آنها به کارکنان کمک می کنند تا با موفقیت در محیط کاری خود عمل کنند، با همکاران و مدیران خود به خوبی ارتباط برقرار کنند، مسئولیت های خود را به خوبی بر عهده بگیرند و به بهبود کارایی و عملکرد خود بپردازند.
مهم‌ترین مهارت‌های زندگی، توانایی‌هایی هستند که شما را قادر می‌سازد وظایف خود را انجام دهید، مسائل را حل کنید، در کار موفق باشید و ارتباطات حرفه‌ای خود را به خوبی مدیریت کنید. توسعه مهارت های زندگی مستلزم تعهد به یادگیری مداوم و بهبود خود است. اکثر کارفرمایان به دنبال کاندیداهایی هستند که بتوانند برچالش هایی که محل کار خود با آن مواجه شوند غلبه کنند. بنابراین این مسئله بر اهمیت آشنایی با این مهارت‌ها در محل کار تاکید دارد. بهره گیری از مشاوره فردی توسط دکتر مهسا کاشفی زاده می‌تواند به شما کمک کند تا با شناخت دقیق تر خود مهارت های زندگی را به درستی یاد بگیرید و از آن ها در تعاملات احتماعی خود استفاده کنید.
10 مورد از ضروری‌ترین مهارت های زندگی
مهارت‌های زندگی، مجموعه‌ای از مهارت‌هایی هستند که به شخص کمک می‌کنند تا در زندگی خود موفقیت بیشتری داشته باشد. سازمان بهداشت جهانی مجموعه ای از مهارت های زیستی را پیشنهاد کرده است. در اینجا، به بررسی مهارت های ده گانه زندگی پرداخته‌ایم:
- خودآگاهی
- همدردی
- تفکر خلاقانه
- تفکر انتقادی
- حل مسئله
- تصمیم گیری
- مقابله با استرس
- کنار آمدن با احساسات
- روابط بین فردی سالم
- ارتباطات موثر
با نگاهی به فهرست این مهارت ها، واضح است که ماهیت آنها جهانی است و هم مهارت های بین فردی و هم مهارت های بین فردی را در بر می گیرد. این مهارت ها معمولاً به سه دسته عمده تقسیم می شوند:
- مهارت های تفکر (تفکر انتقادی، تفکر خلاق، حل مسئله، تصمیم گیری)
- مهارت های شخصی (خودآگاهی، خود مدیریتی)
- مهارت های بین فردی (مهارت های ارتباطی، همدلی، همکاری و غیره)
1- خودآگاهی
خودآگاهی به توانایی شناخت نقاط قوت، ضعف‌ها، علایق و عدم علاقه و موارد مشابه اشاره دارد. اغلب، ما به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود توجه نمی‌کنیم. این مسئله می تواند منجر به کم‌کاری در استفاده از نقاط قوت ما شود و ما نتوانیم درک کنیم که چگونه ضعف‌هایمان جلوی پیشرفت ما را می‌گیرد. خودآگاهی برای راحتی با خود، شناسایی راه‌هایی که می‌توانیم با استرس‌های خود مقابله کنیم و با افزایش عزت نفس از توانایی‌های خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم بسیار مهم است.
2- همدردی
همدردی به معنای درک وضعیت های عاطفی و دیدگاه های دیگران است. این کمک می کند تا نگرانی ها و واکنش های دیگران در مقابل یک شرایط مشخص را درک کنیم. بنابراین، همدردی با دیگران نه تنها در درک تعادلی رفتار و واکنش فردی کمک می کند، بلکه در درک عمیق تری از رفتار انسانی نیز موثر است.
برای همدردی با دیگران، مهم است که در شرایط بین فردی، بدون درک کامل زمینه رفتار فردی، به نتیجه نرسیم. ما اغلب تمایل داریم بر اساس نظرات پیش فرض، ایده ها و دانسته های قبلی، نظراتی درباره رفتار دیگران بدهیم. اما این اتفاق ممکن است سبب درک نادرست ما از شرایط شود.
بنابراین، قبل از شکل دادن به هر نظری، باید اطلاعات کافی را جمع آوری کرده، سعی کنیم زمینه یک حالت عاطفی مشخص فردی را درک کنیم و دیدگاه های دیگران را نیز درک کنیم. این کمک می کند تا روابط بین فردی بهتری برقرار شود.
3- تفکر خلاقانه
تفکر خلاقانه به معنای مشاهده و تحلیل کردن امور به روش‌های نوآورانه است. این نوع تفکر به ما کمک می‌کند که دیدگاه‌های جدیدی درباره امور پیدا کنیم و خارج از چارچوب های ذهنی فکر کنیم. تفکر خلاقانه نیازمند انعطاف‌پذیری است، به طوری که در حل مسئله، به یک راه حل خاص محدود نشویم. تفکر خلاقانه همیشه نیازمند شناسایی یک مسئله جدید و پیدا کردن راه‌حل‌های آن نیست؛ بلکه به معنای پیدا کردن راه‌حل‌های نوآورانه برای یک مسئله موجود است.
4- تفکر انتقادی
تفکر انتقادی به فرایند تحلیل یک مسئله یا اطلاعات به صورت بی طرفانه اشاره دارد. فردی که تفکر انتقادی دارد، کنجکاوی خود را برای درک جزئیات یک موضوع نشان می‌دهد و در عین حال، با داشتن رویکردی با ذهن باز برای جذب و ارزیابی اطلاعات جدید، از تأثیرات تعصبات خود جدا می‌شود. تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت مهم زندگی، تمایل به ارزیابی اطلاعات به صورت بی طرفانه و از دیدگاه‌های گسترده را در فرد ایجاد می‌کند.
5- حل مسئله و تصمیم گیری
حل مسئله و تصمیم گیری مهارت‌هایی هستند که با یکدیگر ارتباط دارند. هنگامی که یک مشکل پیش می‌آید، باید با ذهن باز و به دور از تعصب مسئله را به صورت دقیق مسئله تعریف کرد. پس از تعریف مسئله، باید گزینه‌های مختلفی برای حل مسئله بررسی شوند و سپس مزایا و معایب تمامی راه‌حل‌های ممکن بررسی شود. بر اساس این تحلیل، بهترین راه‌حل ممکن انتخاب می‌شود. پس از تصمیم‌گیری برای استفاده از یک راه‌حل خاص، باید راه‌حل را به طور منصفانه تست کرد و پس از آن، آن را به عنوان راه‌حل نهایی پذیرفت یا رد کرد.
در زندگی روزمره ما با بی‌شماری مشکلات مواجه می‌شویم. برخی از این مشکلات ساده هستند و برخی دیگر پیچیده. بسیار مهم است که مهارت حل مسئله به طور موثر از طریق افراد متخصص این زمینه آموخته شود تا به یک روش طبیعی برای رویارویی با مسئله/مشکل تبدیل شود. میتوانید از طریق مشاوره آنلاین با روانشناس با این مهارت بیشتر آشنا شوید. این مهارت به ما کمک می‌کند تا بدون جانبداری به مسئله نگاه کنیم و بهترین و منطقی ترین تصمیم را برای آن اتخاذ کنیم.
6- مقابله با استرس
مدیریت موثر استرس واضطراب روزمره برای سلامتی جسمی و روانی ما بسیار مهم است. شناسایی عواملی که باعث استرس می‌شوند، روش‌های مقابله با آنها و راه‌های پیشگیری از استرس از مهارت‌های مهم زندگی محسوب می‌شوند. گفته می‌شود که استرس بیشتر به دلیل نحوه درک ما از یک رویداد است و با مقابله به شیوه نادرست با آن، بیشتر می‌شود. داشتن درک مناسب از یک رویداد، استفاده از رویکردهای مناسب در حل مسائل و سبک زندگی سالم می‌تواند به شیوه‌های قابل توجهی از استرس جلوگیری کند. مشاوره روانشناسی می تواند به شما کمک کنند تا مشکلات روانی و اضطرابی را که ممکن است باعث مشکل در یادگیری مهارت های زیستی شوند، شناسایی و درمان کنید. با کمک گرفتن از دکتر مهسا کاشفی زاده میتوانید فرایند یادگیری مهارت های زندگی را تسهیل کنید.
7- مدیریت احساسات
احساسات بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما هستند. ما در موقعیت‌ها و شرایط مختلف، شادی، غم و خشم را تجربه می‌کنیم. درک احساسات خود در هر شرایطی و مدیریت آن به درستی، برای زندگی موفق اهمیت زیادی دارد. مدیریت احساسات به معنای سرکوب کردن آنها نیست. سرکوب کردن احساسات مشکلات را حل نمی‌کند؛ بلکه منجر به مشکلات دیگر می‌شود. در صورتی که چالش های زیادی با مدیریت احساسات خود دارید، می توانید از روان درمانی کمک بگیرید. مدیریت احساسات به معنای درک بهتر از شرایطی است که منجر به احساسات منفی می‌شود و بررسی صلاحیت واکنش عاطفی خود در مواجهه با آن است. تعیین صلاحیت واکنش عاطفی نیز شامل ارزیابی میزان مناسب بودن شدت یا هدف احساس منفی در مواجهه با شرایط است.
8- ارتباطات مؤثر
مهارت های ارتباطی یکی از مهم ترین مهارت هاست و به بیان افکار و احساسات به صورت واضح اشاره دارد. ارتباطات مناسب نه تنها شامل ارتباط محتوای افکار ما است، بلکه شامل روش‌های مؤثر برای ارتباط برقرار کردن با دیگران نیز می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک نوجوان باید چیزی را رد کند (مانند پیشنهاد مصرف مواد توسط هم‌سن‌هایش)، نه تنها باید بتواند بگوید “نه”، بلکه باید بتواند به شکل قاطعانه آن را بیان کند. به همین ترتیب، داشتن توالی منطقی در بیان افکار، دیگران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین، ارتباطات مؤثر شامل استفاده مناسب از زبان‌های شفاهی و غیرشفاهی است. بنابراین، فقط گفتن “من اعتماد به نفس دارم” کافی نیست؛ بلکه گفتن آن با یک زبان بدنی که اعتماد به نفس را منعکس می‌کند، مهم است.
9 -رابطه بین فردی سالم
روابط بیین فردی سالم برای رشد ما اهمیت بالایی دارد. این مهارت به بسیاری از مهارت‌های زندگی دیگر به عنوان ستون اصلی ارتباطات بین فردی نیاز دارد. به عنوان مثال، همدلی، همدردی، ارتباطات موثر و عوامل مشابه دیگر برای توسعه و حفظ یک رابطه سالم با اعضای خانواده، دوستان و همکاران ما ضروری هستند. روابط بین فردی نامناسب منجر به ایجاد ارتباطات ناسالم می‌شوند که می‌تواند یکی از منابع اصلی ایجاد استرس باشد.
نتیجه گیری
در پایان می‌توان نتیجه گیری کرد که مهارت های زندگی به عنوان مجموعه ای از مهارت های ارتباطی، اجتماعی، شخصیتی و عملکردی، بسیار مهم و ضروری هستند. این مهارت ها به فرد کمک می کنند تا در زندگی خود موفقیت بیشتری داشته باشد و با مشکلات و چالش های زندگی بهتر مقابله کند. با داشتن این مهارت ها، فرد می تواند در زندگی خود بهتر عمل کند و به رشد و پیشرفت خود بیشتر کمک کند. همچنین، این مهارت ها به فرد کمک می کنند تا با دیگران بهتر ارتباط برقرار کند و در محیط کاری و اجتماعی بهتر عمل کند.
کمک گرفتن از روانشناس در یادگیری مهارت های زندگی بسیار مهم است. روانشناسان متخصص در زمینه های مختلفی از جمله مهارت های ارتباطی، مدیریت استرس، مدیریت زمان، افزایش اعتماد به نفس و مهارت های حل مسئله فعالیت می کنند. با مشاوره با دکتر مهسا کاشفی زاده می توانید بهترین راه حل ها و راهکارهایی را برای مواجهه با چالش های زندگی پیدا کنید و مهارت های لازم برای موفقیت در زندگی را به دست آورید.
سوالات متداول
۱. چرا باید مهارت های ده گانه زندگی را یاد بگیریم؟
یادگیری مهارت های ده گانه زندگی به شما کمک می کند تا در زندگی خود موفق تر باشید. این مهارت ها به شما کمک می کنند تا بهترین تصمیم ها را بگیرید، با دیگران بهتر ارتباط برقرار کنید، مدیریت زمان خود را بهتر کنید و به طور کلی زندگی بهتری داشته باشید.
۲. چگونه می توانیم مهارت های ده گانه زندگی را یاد بگیریم؟
برای یادگیری مهارت های ده گانه زندگی می توانید از منابع مختلفی مانند کتاب ها، وب سایت ها، دوره های آموزشی و روانشناسان حرفه ای استفاده کنید. همچنین می توانید با تمرین و تلاش مداوم، این مهارت ها را بهبود بخشید.
۳. چرا مهارت های مدیریت زمان مهم هستند؟
مهارت های مدیریت زمان به شما کمک می کنند تا وقت خود را به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و به اهداف خود برسید. با یادگیری این مهارت ها، می توانید بهترین برنامه ریزی را برای زندگی خود داشته باشید و به طور کلی زندگی بهتری داشته باشید.