یکی از مشکلات جدی افراد کهنسال ابتلا به بیماری آلزایمر است که از آن به عنوان زوال عقل نیز یاد می شود. این بیماری یکی از بیماری های جدی است که دلیل آن اختلال پیشرونده عصبی است که در سلول های مغزی رخ داده و با پیشرفت بیماری سلول های مغز تخریب می شود. این موضوع بر رفتار و حافظه بیمار تاثیر مستقیم دارد و می تواند آسیب های جبران ناپذیری برای وی به همراه داشته باشد. در این مقاله سعی داریم به طور کامل به توضیح و معرفی بیماری آلزایمر، علل و عوامل آن و در نهایت راه های درمان اشاره کنیم.
آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر که نوعی اختلال عصبی پیشرونده در جهت تخریب سلول های مغزی است، یکی از بیماری های سخت است که در طول زمان بدتر می شود. مغز انسان میلیاردها سلول عصبی دارد که نورون های فراوانی در آن قرار دارد. بیماری آلزایمر مستقیما عملکرد این نورون ها را هدف می گیرد. از همین رو فرد در عملکرد روزمره خود با مشکل مواجه می شود. این بیماری می تواند در سه مرحله ابتدایی، خفیف و پیشرفته علائم مختلف و شدیدی را بروز دهد. همانطور که احتمالا بارها شنیده اید مشخص ترین ویژگی این بیماری فراموشی فرد است که رفته رفته توان انجام فعالیت های روزمره خود را نیز از دست می دهد. براساس تحقیقات صورت گرفته بیماران آلزایمری از زمان بروز علائم خفیف به طور متوسط 4 تا 8 سال زنده می مانند. اما استفاده از روش های درمانی مناسب می تواند، عمر بیمار را تا 20 سال دیگر افزایش دهد.
از آنجا که علت اصلی این بیماری ناشناخته است از همین رو به کاربردن روش درمانی مناسب می تواند، کار سختی باشد.
دلایل ابتلا به بیماری آلزایمر
مطالعات دانشمندان تاکنون به جوابی قطعی برای دلایل ابتلا افراد به آلزایمر نرسیده است، از همین رو ابتلا به آلزایمر می تواند به دلایل مختلف رخ دهد. از جمله دلایل موثر در ابتلای افراد به این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سن
- سوابق خانوادگی و ژنتیکی
- وجود بیماری های قلبی و سبک زندگی
12 علامت بیماری آلزایمر
زمانی که فرد به بیماری آلزایمر دچار می شود آن را در هر مرحله از پیشرفت به شکلی بروز می دهد. از جمله علائمی که می تواند منجر به تشخیص زودهنگام آلزایمر شود، عبارت است از:
- فراموش کردن اتفاقات
- کاهش قدرت یادگیری اطلاعات جدید
- فراموشی پیشرونده و پایدار
- ناتوانی در تشخیص و انجام کارهای روزمره
- مشکل در خواندن و نوشتن
- فراموشی و عدم درک زمان و مکان
- ضعف در قدرت قضاوت
- تغییرات خلقی و رفتاری
- بی قراری
- اختلال در انجام کارهای پیچیده و استدلال
- پیدا نکردن کلمات درست در زمان صحبت کردن
- افسردگی
این علائم 12 گانه می تواند در هر مرحله از آلزایمر به حالت شدید یا خفیف خود را نشان دهد. در صورتی که احساس کردید، یکی از اطرافیان شما یا خودتان این علائم را دارید می توانید برای تشخیص درست و به موقع از خدمات مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده استفاده کنید.
عوامل خطر ابتلا به آلزایمر
از جمله عواملی که می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را برای فرد به همراه داشته باشد، شامل موارد زیر می باشد:
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آلزایمر هستند.
- وراثت: در صورتی که سابقه آلزایمر در خانواده وجود داشته باشد، این احتمال نیز وجود دارد.
- سبک زندگی و سلامت قلب: غالبا بیماران قلبی، افراد چاق و کم تحرک، بیماران دیابتی نوع 2، افراد دارای چربی خود و فشار بالا نیز بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به آلزایمر هستند.
- ضربه به سر: آسیب به سر در حوادث مختلف که منجر به آسیب مغزی شود نیز به دلیل کاهش سطح هوشیاری می تواند زمینه ساز آلزایمر باشد.
- خواب نامنظم: سبک زندگی نادرست و خواب بد می تواند عامل موثری در ابتلای افراد به آلزایمر باشد.
- افسردگی ناشی از استرس و اضطراب زیاد: از دیگر مواردی که می تواند فرد را تهدید به آلزایمر کند افسردگی مزمن می باشد.
- اعتیاد به سیگار: شاید تعجب کنید اگر بدانید که سیگار نیز عامل موثری در افزایش احتمال ابتلای افراد به آلزایمر باشد.
آلزایمر زودرس چیست؟
آنچه تاکنون در مطالعات و تحقیقات نشان داده بیماری آلزایمر پس از سنین 65 سالگی در افراد بروز می کند. اما گاهی ممکن است فرد در سنین کمتر از 65 سال علائم آلزایمر را از خود بروز دهد. در چنین شرایطی گفته می شود که فرد به آلزایمر زودرس مبتلا شده است.
مراحل بیماری آلزایمر
آلزایمر از همان ابتدا به طور کامل در فرد بروز نمی کند. این بیماری را می توان یکی از بیماری های پیشرونده دانست که به مرور زمان بدتر می شود. مراحل این بیماری عبارت است از:
1- مراحل اولیه ابتلا به آلزایمر:
زمانی که فرد به تازگی به آلزایمر مبتلا شده، در رفتارهای خود علائمی را مشاهده می کند که پیش از این آن ها را نداشته است. فراموش کردن گفتگوها یا اتفاقات جدید، قراردادن لوازم در جای نادرست، فراموش کردن مکان و اشیا، ضعف در پیدا کردن کلمات مناسب در زمان صحبت کرده و پرسیدن سوالات تکراری از جمله علائم ابتدایی این بیماری می باشد.
2- بروز علائم آلزایمر خفیف:
در این مرحله فرد از ابتدای بروز علائم، نشانه های تشدید شده تری از این بیماری را بروز می دهد. از دست دادن حافظه و اختلال در عملکرد روزمره، ضعف در قضاوت، از دست دادن خلاقیت، گم کردن زمان و مکان، پرسیدن سوالات تکراری از جمله علائم آلزایمر در این مرحله می باشد.
3- آلزایمر حاد:
در این مرحله فرد قابلیت ارتباط خود با دیگران را به طور کامل از دست می دهد. کاهش وزن، بروز تشنج، ایجاد عفونت های پوستی، تولید صداهای مختلف مثل ناله و آه کشیدن، خواب زیاد، بی اختیاری در ادرار و مدفوع از جمله علائم این مرحله از آلزایمر می باشد.
۸ راه ساده جهت پیشگیری از بیماری آلزایمر
جالب است بدانید که بیماری آلزایمر قابلیت پیشگیری نیز دارد. البته این راه های پیشگیری قطعی نیست اما قطعا در به تعویق انداختن علائم آن و نیز پیشرفت بیماری تاثیر خواهد داشت. 8 راه ساده ای که می توانید به کمک آن از آلزایمر پیشگیری کنید عبارت است از:
- کاهش استرس و اضطراب به کمک روان درمانی
- تنظیم خواب مناسب و کافی
- پرهیز از دخانیات
- کنترل بیماری های زمینه ای مانند چربی خون، فشار خون، مشکلات قلبی و دیابت
- داشتن رژیم غذایی سلام
- داشتن زندگی اجتماعی فعال
- داشتن برنامه ورزشی در زندگی
- داشتن تمرینات مغزی
راه های تشخیص بیماری آلزایمر
راههای مختلفی برای تشخیص آلزایمر وجود دارد که متخصصان از طریق آن می توانند پی به بیماری و مراحل آن ببرند. از جمله راه هایی که می توان برای تشخیص آلزایمر برشمرد:
- گزارش و شرح حال بیمار یا اطرافیان نزدیک بیمار
- آزمایشات و عکسبرداری های تخصصی
- آزمایشات فیزیکی و عصبی
- آزمایشات پزشکی دقیق
- تصویربرداری های مغزی
- تصویربرداری MRI
- سی تی اسکن
- تصویربرداری PET
- تصویربرداری FDG
- تصویربرداری آمیلوئید
- آزمایشات نورو فیبریلاری مغزی
برای جلوگیری از پیشرفت آلزایمر چه باید کرد؟ توصیه‌های خود مراقبتی
همانطور که پیشتر گفته شد، دلیل مشخصی برای ابتلا افراد به آلزایمر وجود ندارد، اما انجام برخی از فعالیت های خودمراقبتی کمک می کند تا سرعت پیشرفت این بیماری کاهش پیدا کند. از جمله این توصیه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن استراحت کافی بدن و مغز با پرهیز از انجام کارهای فیزیکی یا فکری سنگین
- کاهش استرس و اضطراب در محیط زندگی
- تقویت مغز با تغذیه سالم
- استفاده از قرص ویتامین ای
- دریافت کمک از اعضای خانواده
- داشتن ورزش منظم برای مغز و سیستم عصبی (ترجیحا ورزش های هوازی مانند یوگا و مدیتیشن)
در صورتی که احساس می کنید، نیاز به کمک برای کاهش استرس و اضطراب ناشی از آلزایمر دارید می توانید از خدمات مشاوره روانشناسی مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده داشته باشید. طی جلسات مشاوره شما می توانید با مدیریت استرس فضای فکری خود را آرام کرده و مانع از پیشرفت و تشدید آلزایمر شوید. در صورتی که یکی از نزدیکان شما مبتلا به آلزایمر هستند و این موضوع در شما اختلالات روحی و عصبی ایجاد کرده و دائما از استرس و اضطراب رنج می برید مشاوره فردی منظم به شما کمک می کند که حال بهتری داشته باشید و مهارت کافی را برای درمان استرس خود کسب کنید.
آیا آلزایمر می‌تواند دلیل مرگ بیماری باشد؟
آلزایمر نمی تواند عامل مرگ باشد، اما علائمی را نشان می دهد که در مراحل حاد و پیشرفته تشخیص طول عمر بیمار را امکان پذیر می کند. تحقیقات نشان داده نحوه مرگ این بیماران با هم متفاوت است از همین رو نمی توان به طور دقیق آن را بیان کرد. در واقع می توان گفت آلزایمر عاملی غیرمستقیم در مرگ افراد است. براساس آمار آلزایمر هفتمین دلیل مرگ سالمندان در جهان است.
آیا آلزایمر درد دارد؟
این بیماری به گونه ای است که فرد بیمار از درد در بدن رنج نمی برد چرا تاثیر مستقیم آن بر عملکرد مغز است که به شکل فراموشی و زوال عقل خود را نشان می دهد.
نتیجه گیری
آلزایمر به عنوان هفتمین عامل مرگ و میر در میان سالمندان است که به گفته آمار هر سه ثانیه یک نفر در جهان به این بیماری مبتلا می شود. البته این بیماری می تواند به دلایل مختلفی در افراد بروز کند، اما راهکارهای مختلفی نیز وجود دارد که می توان از طریق آن برای پیشگیری یا کاهش سرعت پیشرفت آلزایمر اقدام کرد. در این مقاله سعی کردیم با بیان توضیحات کامل درباره این بیماری، اطلاعات کافی در اختیار شما قرار دهیم. در صورتی که در اطرافیان خود علائم مختلف این بیماری را مشاهده کردید، می توانید از طریق خدمات مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده نسبت به تشخیص به موقع و درمان اقدام کنید.
سوالات متداول درباره آلزایمر در سالمندان
1- مراحل بروز آلزایمر چیست؟
- مرحله ابتدایی
- مرحله خفیف
- مرحله پیشرفته
2- بهترین راهکارهای کاهش سرعت پیشرفت آلزایمر چیست؟
- داشتن استراحت کافی بدن و مغز با پرهیز از انجام کارهای فیزیکی یا فکری سنگین
- کاهش استرس و اضطراب در محیط زندگی
- تقویت مغز با تغذیه سالم
- استفاده از قرص ویتامین ای
- دریافت کمک از اعضای خانواده
- داشتن ورزش منظم برای مغز و سیستم عصبی
3- مهمترین علل ابتلا به آلزایمر چیست؟
- افزایش سن
- سوابق خانوادگی و ژنتیکی
- وجود بیماری های قلبی و سبک زندگی