اختلال هیستریک چیست؟ علائم، علل و درمان بیماری هیستریک

اختلال هیستریک یکی از بیماری‌های روانی است که شناخت دقیق آن می‌تواند درک بهتری از برخی رفتارها و واکنش‌های فردی فراهم کند. این اختلال که به دلایل مختلف می‌تواند در افراد بروز کند، می‌تواند در گذر زمان تأثیرات عمیقی بر وضعیت روحی و روانی فرد بگذارد و در بسیاری از موارد موجب تغییراتی اساسی در سبک زندگی و روابط اجتماعی آن‌ها شود. اختلال هیستریک، با ریشه‌ای تاریخی و طولانی مدت، معمولاً خود را به‌صورت علائمی در مواقعی خاص یا در مواجهه با استرس‌ها و فشارهای روانی نشان می‌دهد. به همین دلیل، آگاهی از این اختلال و شناخت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا ممکن است برخی از علائم آن در برهه‌های مختلف زندگی افراد نمایان شود و تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. در این مقاله، سعی داریم به‌طور جامع و دقیق به این سؤال پاسخ دهیم که “اختلال هیستریک چیست؟” و در ادامه به علل و علائم این اختلال بپردازیم. همچنین، روش‌های درمانی موجود برای مقابله با این اختلال را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا به شما کمک کنیم تا بهتر درک کنید که چگونه می‌توان از این وضعیت عبور کرد. در این راستا، مشاوره قبل از ازدواج نیز می‌تواند به افرادی که در معرض استرس‌های روانی ناشی از این اختلال قرار دارند، کمک کند تا با مدیریت بهتر احساسات و واکنش‌های خود، روابط سالم‌تری برقرار کنند و از بروز مشکلات روانی در آینده جلوگیری نمایند.

هیستریک چیست؟

پاسخ این سوال که هیستریک چیست؟ را می توان چنین گفت:

زمانی که اضطراب فرد به شکل بیماری بروز دهد گفته می شود. این اختلال می تواند در برهه هایی خاص بروز دهد یا طی طول مدت زندگی خود بارها و بارها حالات مختلف آن را تجربه کند. البته این اختلال انواع مختلفی دارد که گاهی تداوم آن نیازمند مداخلات درمانی می باشد. امروزه بسیاری از مراکز خدمات روانشناسی راهکارهای درمانی مختلف در حوزه روان درمانی این اختلال ارائه می کنند. مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده نیز با سالها سابقه حرفه ای در زمینه های مختلف خدمات گسترده روانشناسی را برای درمان انواع اختلالات روحی و روانی و نیز اختلال هیستریک به مراجعه کنندگان ارائه می کند.

تاریخچه اختلال هیستریک

اختلال هیستریک برای نخستین بار به‌طور رسمی در سال 1980 به‌عنوان یک اختلال روانی شناخته شد. در این زمان، روانپزشکان آمریکایی پس از انجام مطالعات طولانی مدت و دقیق، توانستند این اختلال را شناسایی کنند و آن را به‌عنوان یک اختلال روانی-جسمی تأسیس نمایند. این تشخیص به‌ویژه از این جهت مهم بود که مشخص شد هیستریک نه تنها جنبه‌های روانی بلکه جنبه‌های جسمی نیز دارد و می‌تواند بر عملکرد فیزیکی فرد تأثیر بگذارد. با این حال، جالب است بدانید که ریشه‌های این اختلال به دوران‌های بسیار دور باز می‌گردد. در واقع، هیستری از دوران یونان و مصر باستان شناخته شده بود و در آن زمان، پزشکان و حکیمان این دوره‌ها رفتارهای دیوانه‌وار و هیجانی که فرد هیچ کنترلی بر آن‌ها نداشت، را به این اختلال نسبت می‌دادند. در آن زمان‌ها، هیستریک به‌عنوان یک بیماری خاص و عمدتاً زنانه شناخته می‌شد. این دیدگاه که هیستریک به‌طور عمده زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، هنوز هم در برخی جوامع رایج است، اگرچه امروزه بسیاری از محققان و حامیان حقوق زنان این نگرش را به چالش کشیده و آن را نادرست می‌دانند.

در طی زمان، این اختلال به‌طور گسترده‌تری شناخته و درک شد. امروزه، اختلال هیستریک به‌عنوان یک اختلال روانی-جسمی مورد توجه قرار می‌گیرد که می‌تواند تأثیرات منفی بر روابط فردی و اجتماعی داشته باشد. به همین دلیل، درمان‌های مختلف روان‌شناختی برای کمک به افراد مبتلا به این اختلال توسعه یافته است. در برخی موارد، روش‌هایی مانند زوج درمانی می‌توانند به افراد مبتلا کمک کنند تا به‌طور مشترک با شریک زندگی خود، فشارهای روانی و هیجانی ناشی از این اختلال را مدیریت کرده و کیفیت رابطه خود را بهبود بخشند.

علائم و نشانه های اختلال هیستریک

پس از اینکه دانستید اختلال هیستریک چیست؟ نوبت به بررسی علائم و نشانه هایی می رسد که می توانید از طریق آن به وجود این اختلال در فرد پی ببرید. از جمله علائمی که نشان دهنده اختلال هیستریک است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. بروز اختلالات حسی: حساسیت شدید یا از دست دادم حس از جمله اختلالات حسی ناشی از هیستری است که ممکن است افراد آن را از خود بروز دهند. کاهش شنوایی یا کوری، از دست دادن حس چشایی یا بویایی از جمله این موارد است.
2. بروز اختلالات حرکتی: فردی که با این اختلال مواجه می شود دچار فلج کامل، تشنج و لرزش می شود. بروز رفتارهایی مانند گریه، خنده هیستریک، از دست دادن موقت تکلم، سکسکه و حالت تهوع نیز از دیگر نشان های اختلال حرکتی ناشی از هیستری است که فرد آن را در موارد حاد بروز می دهد.
3. بروز اختلالات روانی: منظور از اختلالات روانی در واقع همان حمله های هیستریک به شمار می آید که فرد به دلیل فراموشی موقت در خواب راه می روند و یا دچار اختلال چند شخصیتی می شوند. توجه طلبی، رفتارهای اغواگرانه، هیجان زیاد و… نیز از جمله نشانه های دیگری است که از بعد روانی در این افراد بروز می کند.

علل و عوامل خطرساز اختلال هیستری یا هیستریک

دلایل مختلفی وجود دارد که می تواند منجر به بروز اختلال هیستری در افراد شود:

• شرایط پر استرس و اضطراب ناگهانی
• خشم شدید
• سازگاری پایین فرد با دیگران و بروز صفات غیر انطباقی
• تحمل فشارها و حوادث سنگین و تجربه استرس پس از سانحه
• وجود بیماری نورولوژیک مانند تشنج های غیر صرعی

انواع بیماری هیستریک

بروز بیماری هیستری در افراد می تواند انواع مختلف داشته باشد و در همه به صورت یکسان نیست. از جمله انواع این اختلال عبارت است از:

1- هیستری تبدیلی:

در این نوع از هیستری که ابتدای سنین بزرگسالی رخ می دهد، می توان در اعضای یک خانواده مشاهده کرد. علت اصلی آن را نیز می توان پس زدن تعارضات ناخودآگاه و تبدیل آن به اضطراب دانست.

2- هیستری از هم گسستگی:

مبتلایان به این نوع هیستری علائم حاد از این اختلال را از خود بروز می دهند. بروز رفتار چند شخصیتی، راه رفتن در خواب، نسیان و فیوگ از جمله علائم این نوع از هیستری می باشد.

3- هیستری جمعی:

سومین نوع هیستری را می توان این نوع دانست که در آن رفتارهای جمعی به صورت ناگهانی علائم هیستری را بدون هیچ توجیه طبی رخ می دهد.

شیوع اختلال هیستری

شاید برای شما جالب باشد که بدانید بر اساس آمار حدود یک سوم مردم جهان حداقل یکبار در طول زندگی خود علائم هیستری را از خود بروز می دهند. آنچه تحقیقات نشان داده میزان ابتلای زنان به هیستری 2 تا 10 برابر مردان می باشد و علائم گفته شده را در بخش چپ بدن خود بیشتر از سمت راست نشان می دهند. از همین رو از نظر بسیاری از دانشمندان این اختلال بیشتر بیماری زنانه محسوب می شود. سن ابتلا به این اختلال چندان تفاوتی ندارد فرد می تواند از کودکی تا بزرگسالی آن را بروز دهد.

نکته دیگری که لازم است درباره شیوع این اختلال بدانید، اینکه میزان علائم و نشانه های آن در افراد کم سواد، فقیر، روستاییان و نظامیان در زمان عملیات های نظامی بیشتر دیده می شود.

درمان هیستریک

برای کسانی که این اختلال را در طول زندگی تجربه کرده اند، درمان هیستریک بسیار مهم است. از جمله روش های درمانی که می توان برای این اختلال برشمرد، عبارت است از:

1- استفاده از روان درمانی:

در این روش می توان با دریافت مشاوره فردی از خدمات روانشناسی برای درمان این اختلال استفاده کرد. طی جلسات مشاوره این هدف دنبال می شود که فرد به مهارت های لازم برای مدیریت استرس دست پیدا کند.

2- استفاده از روش هیپنو درمانی:

در این روش غالبا از هیپنوتراپی یا همان هیپنوتیزم استفاده می شود. این روش در بسیاری از این بیماران تاثیر مثبت داشته باشد، چرا که هیچ مقاومتی در برابر آن نشان نمی دهند. از مهمترین مواردی که می توان درباره روش هیپنو درمانی بیماران اختلال هیستری بیان کرد، اینکه میزان پاسخ مثبت به این روش بسیار بالا بوده علاوه بر اینکه خطر و عارضه منفی نیز به همراه ندارد.

3- دارودرمانی:

روش دیگری که می توان برای این بیماران برشمرد، استفاده ا داروهایی است که به بهبود حال کلی فرد کمک می کند. استفاده از این روش برای کسانی است که علاوه بر هیستری با اختلالات روانی دیگر مانند اختلال اضطراب اجتماعی و افسردگی نیز دست به گریبان هستند. روانپزشک مربوطه علاوه بر دارو درمانی برای درمان استرس یا دیگر اختلالات فرد سعی می کند با مشاوره روانشناسی برای بهبود حال فرد کمک کند.

اگر تاکنون علائم و نشانه های اختلال هیستری را در خود مشاهده کرده اید، می توانید برای درمان و بهبود حال خود از خدمات تخصصی و حرفه ای در زمینه درمان فوبیا، هیستری و سایر اختلالات روحی و روانی دیگر مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده استفاده کنید.

اختلال هیستری با تمارض چه فرقی دارد؟

برخی بر این تصورند که هیستری با تمارض یکی است. اما براساس تحقیقات تخصصی این دو با هم تفاوت دارند. زمانی که فرد اقدام به تمارض می کند در واقع از نظر جسمی سالم است اما به هر دلیلی به شکلی رفتار می کند، که گویی واقعا دچار بیماری یا مشکل است. اما فرد مبتلا به هیستری بدون هیچ دلیل و منفعتی دچار علائم جسمی با دلایل نامعلوم می شود. از دست دادن بینایی یا ناشنوایی یکی از این موارد است.

آیا اختلال پانیک نوعی علائم هیستریک محسوب می‌شود؟

زمانی که افراد تحت فشار روحی و روانی شدید قرار می گیرند ممکن است حمله پانیک را تجربه کنند. حملات پانیک کاملا گذرا و کوتاه مدت است و البته بیشتر مشکل قلبی تنفسی برای فرد ایجاد می کند. اما در هیستری فرد دچار علائم جسمی با دلیل نامعلوم می شود. از همین رو نمی توان پانیک را نوعی هیستری دانست.

خنده هیستریک چیست؟

شاید برای شما سوال باشد که خنده هیستریک چیست؟ برخی افراد در شرایط و موقعیت های استرس زا و پرهیجان ممکن است بر اثر ترس یا هیجان زیاد به صورت ناآگاهانه و غیرقابل کنترل شروه به خنده می کنند. این خنده ها نه از سر شادی زیاد بلکه عصبی و ناشی از هیستری می باشد. خنده های هیستری کاملا از کنترل فرد خارج است و هیچ تسلطی بر آن ندارد. از همین رو پس از بروز این حالت دچار شرمندگی و خجالت می شوند.

نتیجه گیری

در این مقاله تلاش کردیم تا با پاسخ به سوال “اختلال هیستریک چیست؟”، شما را با علائم و علل این اختلال روانی آشنا کنیم. همچنین، روش‌های درمانی مختلفی را بررسی کردیم تا به شما اطمینان دهیم که اختلال هیستریک قابل درمان است. این موضوع به‌ویژه زمانی مهم است که فرد خود را در مسیر درمان قرار دهد و از آن در برابر مشکلات روانی خود محافظت کند. در حقیقت، هیستریک در بسیاری از موارد به‌ویژه در شرایط بحرانی روحی و روانی می‌تواند تشدید شود و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. این اختلال می‌تواند موجب شود که فرد در مواجهه با چالش‌های روزمره، کنترل کمتری بر احساسات و واکنش‌های خود داشته باشد، که این امر ممکن است بر روابط اجتماعی و شخصی او، از جمله روابط زناشویی تأثیر بگذارد. در مواردی که اختلال هیستریک به مشکلات روابط زناشویی دامن می‌زند، مشاوره ازدواج می‌تواند یک راه‌حل مفید باشد. در این نوع مشاوره‌ها، افراد می‌توانند به‌طور مشترک با متخصصین روانشناسی یا مشاوران خانوادگی، روش‌های مؤثر برای مدیریت استرس‌های روانی و ارتباطی خود را پیدا کنند و به بهبود روابط‌شان کمک کنند. این‌گونه اقدامات درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا درک بهتری از خود و یکدیگر پیدا کرده و در نهایت، بر اختلال هیستریک غلبه کنند. در پایان، لازم به ذکر است که درمان اختلال هیستریک به تلاش مشترک فرد و متخصصان روانشناسی بستگی دارد. مهم‌ترین نکته این است که فرد مبتلا به این اختلال باید تمایل و اراده لازم را برای بهبود وضعیت خود داشته باشد و با استفاده از روش‌های درمانی مناسب، به تدریج از علائم این اختلال کاسته و کیفیت زندگی خود را ارتقا دهد.