اختلال دوقطبی و ازدواج با فرد مبتلا یکی از موضوعات داغ مشاوران و متخصصان درمانگر است. اگر این ازدواج را تجربه کردید مطمئناً می‌دانید چه دردسرهایی با خود به‌همراه دارد و زندگی شما با چه چالش‌های مختلفی روبه‌رو است. تغییرات خلق و خو به‌گونه‌ای است که گاهی اوقات در میان روزهای خوش، ناگهان با روزهای ناخوشایند سوپرایز می‌شوید. در این مواقع تصورات زندگی خوب و خرم از چشمان شما کنار زده می‌شود و به جدایی فکر می‌کنید. با این حال، راهکارهای مختلفی برای مقابله با اختلال دوقطبی و ازدواج با فرد مبتلا وجود دارد که کمک می‌کند این شکست را کنار بگذارید و زندگی بهتری برای خود و همسران رقم بزنید.
بیماری دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی یک اختلال مغزی است که موجب تغییرات خلق و خوی انرژی و توانایی فرد می‌شود کسانی که دچار به این اختلال هستند حالت‌های هیجانی شدیدی را تجربه می‌کنند که این حالات در دوره مشخصی از روز یا هفته اتفاق می‌افتد. دوره تغییر حالات را دوره‌های خلقی می‌گویند که جالب است بدانید این دسته از افراد دوره‌های خنثی را نیز تجربه می‌کنند که فارغ از هر گونه احساس هستند.
انواع اختلال دوقطبی
کسانی که با بیماری دوقطبی و ازدواج روبه‌رو شده‌اند خوب است با انواع اختلال دوقطبی آشنا شوند و شرایط این دسته از افراد را به‌طور کامل بدانند. هرچه آگاهی بیشتر باشد نحوه رفتار و برخورد با افراد دوقطبی بهتر و کامل‌تر خواهد شد. به‌طور کلی دو نوع اختلال دوقطبی وجود دارد: اختلال دوقطبی نوع اول و اختلال سیکلوتایمیک.
اختلال دوقطبی نوع اول به‌گونه‌ای است که فرد در رفتارهای نامنظم و شدید دوره تقریباً یک هفته از خودش نشان‌می‌دهد. دوره‌های این دسته از افراد ممکن است شدید باشد و حداقل تا دو هفته ادامه پیدا کند. اما اختلال دوقطبی نوع دوم شامل هیجانات بالا و پایین نامنظمی است و شدت آن نسبت به نوع اول کمتر است.
علت ابتلا به بیماری دوقطبی چیست؟
هنوز علت دقیقی برای این بیماری مشخص نشده، اما عوامل مختلف روی بروز آن تأثیر گذار است:
- ژنتیک: کسانی که در خانواده‌های افراد دوقطبی حضور دارند احتمال زیادی وجود دارد که آنها با این اختلال روبه‌رو شوند. با توجه به تحقیقات و بررسی‌های انجام شده برخی از ژن‌ها دیل اصلی بروز این اختلال بوده‌اند.
- تفاوت‌های بیولوژیکی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دچار تغییر ساختار مغز هستند. ساختار این دسته از افراد نسبت به افراد عادی متفاوت است، اما دلیلی که باعث این تغییر شده هنوز نامشخص است.
مشاوره قبل از ازدواج به بررسی این موضوع بسیار کمک می‌کند و اثرات اختلال دوقطبی و ازدواج پیشگیری می‌شود. به همین خاطر، به افراد قبل از ازدواج توصیه می‌شود حتماً دوره‌های مشاوره را سپری کنند و به‌کمک مشاوره خانواده از ویژگی‌های نامناسب یکدیگر باخبر شوند.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطعی
از نظر خیلی‌ها، افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با افراد مبتلا به اختلال دوقطبی شباهت زیادی دارند اما در کنار شباهت، تفاوت‌هایی نیز با هم دارند. بیمار دو قطبی دوره‌های چند الی چند هفته‌ای افسردگی را سپری می‌کند، در حالی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی هر روز دچار علائم هستند و با تغییرات خلقی کوتاه‌تر روبه‌رو می‌شوند.
احساسات افراد دچار به دو قطبی بودن در نوسان است، اما افراد دارای اختلال شخصیت مرزی دوره‌های شیدانی ندارند و ممکن است احساسات افسردگی و ناراحتی شدیدتری را داشته‌باشند. از دیگر تفاوت‌های این دو مدل بیماری، می‌توان به نحوه درمان آن اشاره کرد. معمولاً درمان اختلال دو قطبی آسان‌تر از اختلال شخصیت مرزی است.
علائم رابطه ناسالم موقع ازدواج با فرد دو قطبی
ازدواج با فرد دوقطبی اثرات مختلفی دارد و بی‌تردید زندگی این دسته از افراد با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شود:
کسانی که مبتلا به بیماری دوقطبی هستند این موضوع روی رابطه جنسی آنها تأثیر گذار است. معمولاً در دوره‌های شیدایی نیاز بیشتری به برقراری ارتباط پیدا می‌کنند. حتی احتمال برقراری رابطه زناشویی خارج از ازدواج وجود دارد.
توانایی فرد برای کار کردن تحت‌تأثیر نوسانات خلقی قرار می‌گیرد. مشکلاتی همچون قضاوت نادرست، افسردگی، کاهش انرژی و… موجب ناتوانی فرد می‌شود و ممکن است شغل خود را از دست دهد.
ازدواج و زندگی با فرد مبتلا به اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی بسیار دشوار است، اما زمانی که یکی از زوجین با این مشکل مواجه است چاره‌ای ندارد جز این رفتار خود را سازماندهی کند. هنگام ورود فرد مبتلا به دوره‌های شیدایی انرژی فوق العاده ای دارد و ممکن است توانایی کافی برای خوابیدن نداشته‌باشد، اما به‌محض ورود به دوره افسردگی خسته و ناراحت به نظر می‌رسد. این نوسانات شدید خلقی روی برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران تأثیر گذار است. برای کمک به حفظ رابطه بهترین راهکار این است که با فرد صحبت کنید و برنامه‌های درمانی برای پیشگیری از تغییرات بیش از حد برای او داشته‌باشید.
1- آمادگی برای ازدواج با فرد مبتلا به اختلال دوقطبی
برای کسب آمادگی و شروع ارتباط با فرد دوقطبی باید نشانه‌های این بیماری را بشناسید. با دانستن این نشانه‌ها درک بهتری نسبت به فرد پیدا می‌کنید و در طول زندگی تغییرات را زیر نظر می‌گیرید. هیچ‌گاه نباید تفاوت افراد دچار به اختلال‌های دوقطبی با افراد عادی را نادیده بگیرید، زیرا چنین فردی توانایی کنترل رفتارهایش را ندارد. صحبت کردن با افراد دوقطبی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. به‌گونه‌ای با او صحبت کنید که احساس راحتی پیدا کند و این درک را به‌دست‌آورد که شما نگرانش هستید و قصد آزار و اذیت او را ندارید.
2- آمادگی برای زندگی با فرد مبتلا به اختلال دوقطبی
برای کسب آمادگی با چنین افرادی باید مراحل سختی را تحمل کنید. تنها افرادی توانایی زندگی با آنها دارند که بسیار صبورند و توانایی تحمل سختی‌های فراوان را دارند. نقش شریک زندگی افراد دوقطبی حمایت گر است و باید بتواند فرد مبتلا را به مراجعه به پزشک و مصرف داروهای تجویز شده تشویق کند.
خوب است بدانید، حمایت از این دسته از افراد بسیار سخت است و باید برای حفظ آرامش خود باید استراحت کافی داشته‌باشید. همچنین برای حفظ آرامش و انگیزه کافی برنامه‌های روزانه برای دور ماندن از او به خود اختصاص دهید.
3- راهکارهای کنار آمدن با فرد مبتلا
برای کمک رسانی به فرد مبتلا باید رابطه صمیمانه و آزادانه با او برقرار کنید. گفتن نگرانی‌ها با جملات محبت‌آمیز کمک می‌کند فرد احساس بهتری داشته‌باشد و برای رفع مشکلات تشویق شود. علاوه بر این احساسات او را جویا باشید و بخواهید هنگام نیاز به‌کمک شما در دسترس قرار دارید. مهم‌ترین راهکار برای کمک کردن به فرد مبتلا صبور بودن در برابر رفتارهای اوست. هیچ گاه انتظار نداشته‌باشید که خیلی زود در برابر دوره‌های درمانی پاسخ مناسبی نشان دهد. با حفظ روحیه کامل چالش‌های مختلف زندگی را سپری خواهید کرد.
4- زندگی زناشویی با بیماری دوقطبی چگونه است؟
با توجه به میزان شدت بیماری نوسانات خلقی متفاوتی در زندگی زناشویی به چشم می‌خورد. در دوره‌های افسردگی فرد ممکن است با هیجانات خطرناک و شدیدی روبه‌رو شود و فرد مقابل باید توانایی لازم برای مواجه شدن با رفتارهای پر شور و عاطفی شریک زندگی را داشته‌باشد. گاهی اوقات نیز هنگام قرارگیری در دوره افسردگی متفاوت خبری از رفتارهای هیجانی نیست و فرد با سردی با شریک زندگی‌اش برخورد می‌کند.
5- شرایط کاری افراد مبتلا به بیماری دو قطبی
نوسانات خلقی شدید می‌تواند روی محیط کار فرد تأثیر گذار باشد و علائم دوره‌های افسردگی و شیدایی باعث بروز رفتارهای نادرست در محل کار می‌شود. همچنین عوامل استرس محیط کاری بیماری را گسترش می‌دهد و احتمال اینکه فرد توانایی حفظ شغلش را از دست دهد زیاد است. در چنین مواقعی فشار مالی به زندگی وارد می‌شود و همین موضوع می‌تواند روی زندگی مشترک تأثیر منفی بگذارد و فرد مجبور شود به جدایی فکر کند.
فرزندآوری در زندگی با فرد دو قطبی
بارداری و تغییرات هورمونی روی بیماری دو قطبی تأثیر مستقیم می‌گذارد. به‌دلیل اینکه مصرف داروهای ضد افسردگی در این دوره ممنوع است، قبل از اقدام به این کار باید از پزشک زنان و روان پزشک خود مشورت بگیرید. بعد از به دنیا آمدن فرزند نیز با چالش‌های مختلف تربیتی روبه‌رو می‌شوید و راه سختی برای گذراندن این دوره پیش رو دارید. به‌دوش کشیدن تربیت فرزند و مدیریت آسیب‌های احتمال همسر دو قطبی توسط هر فردی بر نمی‌آید و احتمال از دست دادن انگیزه بسیار بالاست.
-
زمینه ژنتیکی بیماری دو قطبی در فرزندان
احتمال اینکه این اختلال از والدین به فرزند انتقال یابد، بسیار بالاست. براساس مشاهدات اثرات ژنتیک بر ایجاد این اختلال دخیل است و اگر یکی از زوجین با این موضوع دچار باشند، احتمال بروز این اتفاق برای فرزندان حدود 4 الی 6 درصد بالا می‌رود.
طرز برخورد صحیح با همسر دوقطبی در دوران شیدایی
همیشه ازدواج تجربه شیرین و جذابی است و به‌عنوان نقطه امن عاطفی و روانی قلمداد می‌شود. اما به‌محض مواجه شدن با همسر دوقطبی این آرامش کاملاً مختل خواهد شد و فرد مقابل باید نحوه برخورد با همسر خود را بیاموزد. تشویش رفتاری همسر دوقطبی موجب می‌شود نیاز به حمایت بیشتری از سوی شما داشته‌باشد و با کمک شما چالش‌های طوفانی زندگی را پشت‌سر بگذارید.
بهترین رفتاری که می‌توانید با همسر خود داشته‌باشید این است که او را برای داشتن سبک زندگی مناسب‌تر مانند ورزش، ترک دخانیات و… تشویق کنید و از مشاوره آنلاین برای تسکین رفتارتان کمک بگیرید.
چگونگی تقویت رابطه خود با همسر مبتلا به بیماری دو قطبی
ابتدا باید عوامل تحریک زا را بشناسید تا از ایجاد شرایطی که باعث تغییر روحیه فرد مبتلا می‌شود جلوگیری کنید. از پزشک در مورد داروهای مصرفی سؤال کنید و عوارض جانبی آنها را بدانید تا به فرد مبتلا کمک کنید زندگی بهتری برای شما ایجاد کند. با رفتار مناسب بخش از درمان را مدیریت کنید و از خطرات احتمالی هنگام ورود به دوره‌های اختلال دو قطبی با خبر باشید.
پیامدها و نتایج ازدواج با یک فرد دو قطبی
در صورت پذیرا بودن شرایط توسط فرد مبتلا به دو قطبی بودن و قرار گرفتن زیر نظر پزشک، راحت‌تر می‌توان زندگی مشترک را مدیریت کرد. بسیاری از افراد دو قطبی در کنار همسران مهربان و دلسوز به‌خوبی زندگی می‌کنند و مشکلات را با یکدیگر کنار می‌زند. اما اگر همسر نتواند درمان را قبول کند، فرد مقابل باید انگیزه بالایی برای مقابله با رفتارهای خطرساز داشته‌باشد و دچار آزار و اذیت‌های فراوانی می‌شود.
نتیجه‌گیری
اختلال دو قطبی و ازدواج از مشکلات رایج این روزهاست که خیلی‌ها بدون آگاهی نسبت به آن دچار مشکلات ناگواری در زندگی می‌شوند. غافل از اینکه قبل از آن، از مشاوره ازدواج کمک بگیرند. برای داشتن زندگی بدون دردسر با چنین افرادی ابتدا فرد باید خودش از نظر روحی و جسمی در سلامت کاملاً باشد. در غیر این صورت توانایی لازم برای مقابله با فرد مبتلا را نخواهد داشت.
سؤالات متداول
ازدواج با فرد دوقطبی خطرناک است؟
خطرساز بودن چنین ازدواجی به شرایط و میزان روحیه بستگی دارد. در صورت درمان ممکن است هیچ خطر شما را تهدید نکند. اما باید خود را برای روبه‌رو شدن با چالش‌ها آماده کنید.
آیا می‌توان با بیمار دوقطبی ازدواج کرد؟
امکان ازدواج با فرد بیمار به نظر روانشناسی و انگیزه شما بستگی دارد.
طلاق از شوهر دو قطبی امکان‌پذیر است؟
انجام این کار باید زیر نظر پزشک و دادگاه مشخص شود.