مواجه شدن با چالش های مختلف در هر برهه از زندگی می تواند ما را دچار سردرگمی و قرار گرفتن در ابهام هایی کند، که حل آن کمی سخت به نظر بیاید. در صورتی که بتوان با مدیریت صحیح بحران و پیدا کردن راهکارهای منطقی مشکلات را پشت سر گذاشت، در واقع می توان گفت فرد دارای مهارت حل مسئله است. اینکه چالش ها و مشکلات را با کمترین استرس و هزینه پشت سر بگذاریم در واقع مهارتی است که می تواند گاهی ذاتی و غریزی و گاهی نیز اکتسابی باشد. در این مقاله سعی داریم هرآنچه لازم است درباره مهارت حل مسئله و اهمیت آن بدانید، خواهیم گفت.
تعریف مسأله:
مساله در واقع ابهام یا سوالی است که می تواند شما را در شرایط مختلف درگیر کند. پیدا کردن پاسخ صحیح برای مساله نیز نیازمند به کارگیری مهارت و تفکر است تا بتوان بدون ایجاد چالش اضافه یا مشکل آن را حل کرد. اگر بخواهید برای حل این مسئله از نیروی تفکر و منطق خود استفاده کنید، در واقع می خواهید با به کارگیری مهارت های خود برای آن چاره اندیشی کنید.
مهارت حل مسئله چیست؟
با دانستن تعریف کلی مساله، اکنون می دانید که مهارت حل مسئله در واقع فرایندی شناختی رفتاری است که توسط شما به کار گرفته می شود تا با استفاده از راه حل های موثر مشکلات و مسائل را حل کرد. در صورتی که احساس می کنید توانایی و مهارت شما برای حل مسائل کافی نیست می توانید از طریق دریافت مشاوره فردی توانمندی خود و مهارت های خود را در این زمینه افزایش دهید.
زمانی که می خواهید به مهارت های لازم برای حل مساله دست پیدا کنید باید بدانید که توانایی های شما چیست؟ گاهی با مطالعه کتاب ها و شنیدن تجربیات دیگران می تواند شما را در تقویت این مهارت کمک کند. اما بهترین توصیه استفاده از خدمات مشاوره آنلاین یا حضوری است تا بتوانید این مهارت ها را به طور صحیح و اصولی کسب کنید. مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده آماده ارائه تمامی خدمات روانشناسی به صورت آنلاین و حضوری است تا شما بتوانید با کسب مهارت های لازم در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی توان حل مسائل مختلف و چالش ها را داشته باشید.
اهمیت مهارت حل مسئله چیست و چه کمکی به ما می کند؟
زمانی که به مهارت حل مسئله دست پیدا می کنید، در واقع این امکان را برای خود ایجاد می کنید که در مسایل و مشکلات مختلف کاری، فردی و اجتماعی بدور از تنش و اضطراب اقدامات و تصمیمات لازم را انجام دهید. داشتن این مهارت به ویژه در شرایط شغلی می تواند برای افراد سودمند باشد. از مهمترین مواردی که داشتن مهارت های لازم برای حل مساله به همراه دارد، بروز خلاقیت در افراد است.
زمانی که به این مهارت دست پیدا می کنید، می توانید در کوتاه مدت بهترین تصمیمات را برای رفع چالش ها و مسائل پیش رو بگیرید. دستیابی به این مهارت تا حد زیادی اکتسابی است. در صورتی که احساس می کنید، این مهارت در شما رشد کمی داشته می توانید با استفاده از مشاوره روانشناسی بر این موضوع متمرکز و در کوتاه مدت از نتایج آن متعجب شوید. شاید برای شما جالب باشد که بدانید برخی افراد به دلیل داشتن اختلالات روحی و روانی قدرت کافی برای کسب این مهارت را ندارند، در چنین شرایطی استفاده از روان درمانی می تواند تا حد زیادی کمک کننده باشد. در کنار درمان اختلالات، در واقع این مهارت نیز به فرد آموخته می شود تا در مواجهه با مسایل روحی و روانی خود نیز به درستی اقدام کند.
مهارت حل مسئله از چه مراحلی تشکیل شده است؟
برای اینکه بتوانید از مهارت حل مسئله به درستی استفاده کنید، باید مراحل زیر را در نظر بگیرید:
- شناخت مشکل: اولین قدم برای حل مسئله شناخت اصل مشکل است. اینکه این مشکل تا چه اندازه پیچیده است و چه راهکارهایی می توان برای آن اندیشید.
- گردآوری اطلاعات مرتبط: پس از شناخت مشکل، نوبت به گردآوری اطلاعات درباره موضوع می رسد. این موضوع برای ارزیابی شرایط به شما کمک می کند. استفاده از تجربیات پیشین و راهکارهای استفاده شده برای حل مساله نیز در این زمینه بسیار مفید است.
- شناسایی راه حل های احتمالی: پس از شناخت مسئله و گردآوری اطلاعات، نوبت به شناسایی راه حل ها پیش از هر اقدامی دارد. زمانی که راه حل ها را شناختید، به هیچ عنوان شروع به آزمون خطای آن نکنید. بلکه باید با بارش فکری راه حل ها شناخته شود تا پس از آن تصمیمات لازم اتخاذ شود.
- تصمیم گیری: از میان راه حل های موجود بهترین ها را ارزیابی و انتخاب کنید. در زمان ارزیابی راه حل ها حتما به کیفیت و کمیت آن ها نیز فکر کنید.
- عملیاتی کردن تصمیمات: با همه محاسبات صورت گرفته، نوبت به عملیاتی کردن تصمیمات نهایی می رسد. این راه حل ها قطعا بهترین گزینه هایی است که انتخاب کرده اید. اما اینکه نتیجه مطلوب شما باشد در مراحل بعد مشکل خواهد شد.
- انتظار برای دریافت نتیجه: در صورتی که تصمیم گرفته شده، درست انتخاب شده باشد قطعا نتایج مثبتی به دست خواهید آورد. در صورتی که نتایج مثبت نبود باید مجدد برای تصمیمات جایگزین اقدام کنید.
آشنایی با انواع تکنیک‌های حل مسئله
روش ها و تکنیک های مختلفی برای حل مساله وجود دارد که مهمترین آن ها شامل موارد زیر می باشد:
- تحلیل ریشه ای علت
- کتوو
- پنج چرا
- نمودار استخوان ماهی
یادگیری این تکنیک ها و نحوه بکارگیری از آن نیازمند آموزش های کافی در این زمینه و کسب مهارت های کافی در حل مساله می باشد. برای این منظور پیشنهاد می کنیم از خدمات مشاوره روانشناسی مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده استفاده کیند. در این مرکز با ارائه مشاوره های اختصاصی به شما آموزش داده می شود تا چگونه از تکنیک های مختلف متناسب با مهارت های خود برای حل مسائل استفاده کنید.
روش های افزایش مهارت حل مسئله
اگر به دنبال تقویت مهارت های خود برای حل مساله هستید، لازم است مهارت های جانبی دیگری مانند مهارت گوش دادن فعال را نیز در خود تقویت کنید. از جمله روش هایی که به تقویت این مهارت به شما کمک می کند عبارت است از:
- انجام ورزش های ملایم و ضربه ای برای پردازش عصبی
- حل معما و تقویت ذهن
- داشتن خواب کافی داشتن
- دفتر یادداشت ایده ها
- انجام ورزش و تمرینات یوگا
- استفاده از نقشه ذهنی
- ارتباط با روانشناس
- فوتبال بازی کردن
تمامی این موارد به تقویت هوش افراد کمک می کند. اینکه هوش چیست و چرا باید تقویت شود در واقع توانایی ذهنی شما است که کمک می کند به کمک آن قابلیت و مهارت های لازم برای استدلال، حل مساله و برنامه ریزی و… را کسب کنید.
مهارت حل مسئله در زندگی
داشتن مهارت حل مسئله در افراد به آنها کمک می کند تا بتوانند مهارت های ارتباطی موثری با اطرافیان خود داشته باشند. این موضوع همچنین در چالش های مختلف زندگی به کمک آن ها می آید تا با کمترین آسیب و هزینه مشکلات و مسائل را پشت سر بگذارند.
مهارت حل مسئله در کسب و کار
بسیاری از کسانی که می خواهند نیروی کار استخدام کنند، داشتن مهارت های لازم برای جل مسائل را به عنوان یک امتیاز در نظر می گیرند. این مهارت نشان دهنده خلاقیت افراد در محیط کار است که می تواند منجر به توسعه و پیشرفت کسب و کارها شود. از همین رو توصیه می شود افراد در صورت داشتن این مهارت اعم از تحلیل، ارائه راهکار، تبلیغات و… حتما آن را در رزومه خود ذکر کنند.
نتیجه گیری
داشتن مهارتی که بتواند افراد را از بحران ها عبور دهد، گزینه ای بسیار مهم است. داشتن این مهارت می تواند به صورت اکتسابی قابل دستیابی باشد فقط کافی است فرد تلاشی برای تقویت آن داشته باشد. این مهارت به افراد کمک می کند تا در زمان بحران ها و بروز مشکلات در زندگی شغلی و فردی خود به جای استرس و اضطراب سریع تر به راه حل های منطقی دست پیدا کنند. در صورتی که افراد در این مهارت دچار ضعف باشند، در زندگی شخصی و محیط کاری خود با چالش های جدی مواجه می شوند، از همین رو توصیه می شود که کسب این مهارت جدی گرفته شود. مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده به شما کمک می کند تا با دستیابی به این مهارت مسائل مختلف را به راحتی در مقاطع مختلف زندگی خود حل کنید.
سوالات متداول
1- تکنیک های مرسوم برای حل مسئله چیست؟
- تحلیل ریشه ای علت
- کتوو
- پنج چرا
- نمودار استخوان ماهی
2- بهترین روش های تقویت حل مسئله چیست؟
- انجام ورزش های ملایم و ضربه ای برای پردازش عصبی
- حل معما و تقویت ذهن
- داشتن خواب کافی داشتن
- دفتر یادداشت ایده ها
- انجام ورزش و تمرینات یوگا
- استفاده از نقشه ذهنی
- ارتباط با روانشناس
- فوتبال بازی کردن
3- مراحل حل مسئله چیست؟
شناخت مشکل، شناسایی راه حل های احتمالی، تصمیم گیری، عملیاتی کردن تصمیمات، انتظار برای دریافت نتیجه.