علائم افسردگی چیست، نشانه‌های افسردگی و درمان آن

تا حالا در زندگی خود احساس کرده‌اید که روحتان ناراحت است؟ انسان به طور معمول در چنین مواقعی از همه چیز نا امید می‌شود و شاید علائم افسردگی را در خود حس کند. بهتر است بدانید اگر دچار چنین اختلال روحی شده‌اید یا نزدیکانتان با علائم افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌توانید با یک یک مشاور متخصص دوره افسردگی را کاهش دهید و این بیماری را هر چه زودتر برطرف سازید. در این مقاله می‌خواهیم به مقوله افسردگی و آثارش خواهیم پرداخت و خواهیم دید که این مشکل چه علائمی دارد پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

افسردگی چیست؟

متاسفانه امروزه شمار کسانی که دچار افسردگی شده‌اند، افزایش پیدا کرده است. عواملی‌که می‌تواند منجر به افسردگی شود متفاوت است، گاهی اوقات شکست عشقی باعث بروز مشکلات روحی و افسردگی بعد از شکست عشقی خواهد شد. این‌مشکلات بر حسب روحیه‌ی شخص بیمار می‌تواند خفیف یا شدید باشد، در صورتی که بروز علائم خفیف باشد خود شخص با همکاری دوستان و آشنایان می‌تواند سلامتی خود را کسب کند اما چنانچه حالت روحی خیلی پریشان باشد مراجعه به متخصص ضروری خواهد بود. اگر بخواهیم بیشتر در مورد افسردگی که شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد صحبت کنیم باید بگوییم که در چنین حالتی تمرکز کافی بر روی انجام امور را نخواهید داشت، چرا که ذهن شما در لحظه زندگی نخواهد کرد و درگیر حوادثی است که در مدتی نه چندان دور رخ داده است.

علائم افسردگی

افسردگی عارضه‌ای روحی است که اگر شدید باشد حتما به روان درمانی نیاز خواهد داشت، چرا که در اینصورت شخص میل به انجام امور و در بعدی وسیع تر زندگی‌کردن را نخواهد داشت. علائمی که یک شخص افسرده از خود نشان می‌دهد در برخی موارد بسیار بارز‌ هستند و می‌تواند‌ اطرافیان را از این‌موضوع مطلع سازد. گفتنی است که بروز نشانه‌ افسردگی در سنین مختلف متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال این امکان وجود دارد که نشانه‌هایی که یک شخص مسن با یک نوجوان از خود نشان می‌دهد کاملا با یکدیگر فرق داشته باشد.

برخی علائم افسردگی را می‌توان در ذیل مشاهده کرد.

احساس ناراحتی، پوچی یا درماندگی از نشانه‌های اصلی افسردگی است.

کج خلقی، فوران خشم یا پایین آمدن آستانه­‌ صبر به افسردگی و علایم آن مرتبط است.

بی‌­میلی به انجام فعالیت‌­های لذت ­بخش، از رابطه جنسی گرفته تا ورزش نیز از نشانه های اختلالات روانی مرتبط با افسردگی است.

اختلال در خواب، ازجمله بی­‌خوابی یا پرخوابی یکی از نشانه‌های بیماری روانی افسردگی است.

خستگی و پایین بودن انرژی و زمانی که همه‌­ کارها در نظر فرد طاقت­‌فرسا است، نشانه افسردگی است.

اختلال در اشتها، شامل بی­‌میلی به غذا و کاهش وزن یا پرخوری و افزایش وزن به ناراحتی اعصاب و این بیماری مرتبط است.

اضطراب،  پرخاشگری و بی­‌قراری از نشانه‌های اصلی افسردگی است.

حرکت، تفکر یا صحبت فرد کند می­‌شود.

احساس بی­‌ارزشی و عذاب وجدان، تمرکز روی شکست

از این نکته نیز نباید غافل شد که هر کدام از موارد مطرح شده زمانی بیماری افسردگی محسوب می‌شوند که طی دو تا سه هفته به طول بینجامد. زمانی که این نشانه‌ها در طی چند روز و زودگذر رخ دهد نمی‌توان نتیجه گرفت که این اختلالات رفتاری حتما به دلیل افسردگی است.

نشانه‌های افسردگی

پیشتر به این نکته پرداختیم که شخص افسرده چه علائمی را از خود بروز می‌دهد، این علائم را نیز می‌توان از نشانه‌های افسردگی برشمرد. باید این را هم در نظر داشت که افسردگی از چه نوعی است و خود را در افراد با سنین مختلف چگونه نشان می‌دهد. نشانه‌های هر فرد مبتلا به بیماری افسردگی متغیر و بر حسب نوع روحیه او می‌باشد. دیده شده که شدت و طول درمان این بیماری می‌تواند با جنسیت نیز ارتباط داشته باشد؛ معمولا خانم‌ها به واسطه‌ی ظرافت‌های روحی که دارند بیشتر به این اختلال روحی دچار می‌شوند و نشانه‌هایی که از خود بروز می‌دهند نیز کاملا مشهود است. به عنوان مثال، پرخاشگری و زود از کوره در رفتن می‌تواند گویای افسردگی باشد، البته به شرطی که زودگذر نباشد و چندین روز طول بکشد.

آیا احساس پوچی و درماندگی نشانه افسردگی است؟

در بسیاری از موارد جواب این سوال مثبت است، چرا که باعث ایجاد افکار منفی شخص نسبت به خودش می‌شود و همین افکار منجر به کاهش اعتماد به نفس خواهند شد. در اینصورت فرد مدام فکر می‌کند که کاری از دستش بر نمی‌آید و هیچ توانایی ندارد. احساس پوجی و درماندگی سر تا سر وجود فرد بیمار را فرا می‌گیرد تا سبب شود احساس ابدی بودن شرایط نامساعد را داشته باشد. احساس پوچی و درماندگی یکی از نشانه‌هایی است که شخص بیمار در وجود خود احساس می‌کند. ممکن است این حس درونی به دلیل شکستی باشد که در زندگی خود تجربه کرده است، او بارها خود را مقصر اتفاقی می‌داند که برایش رخ داده و از این رو شروع به سرزنش کردن خود و احساس درماندگی می‌کند. او می‌پندارد که توانایی هیچ کاری را ندارد یا به عبارتی دیگر اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد.

بنابراین در بسیاری از موارد پاسخ به این پرسش، مثبت خواهد بود و شخص احساس پوچی و درماندگی می‌کند و دائم به فکر این است که توانایی انجام هیچ کاری را ندارد، چرا که تجربه  شکست احتمالی قبلی خود را بارها و بارها در ذهن خود تکرار می‌کند. بدتر از این حس جایی است که شخص بیمار تصور می‌کند که هرگز نمی‌تواند از وضعیت خود بیرون بیاید و این شرایط تا ابد برای این باقی خواهد ماند.

انواع افسردگی و میزان شدت آن

جالب است بدانید که افسردگی انواع مختلفی دارد و نباید تصور کرد که با یک حزن و اندوه چند ساعته دچار افسردگی شده‌اید. در این قسمت قصد داریم به معرفی انواع افسردگی‌ها و میزان شدت آن‌ها اشاره کنیم.

انواع افسردگی عبارتند از:

افسردگی ماژور: می‌توان این نوع افسردگی را شایع ترین نوع افسردگی دانست که علائم زیر را به همراه دارد.

•  احساس شدید غم، ناامیدی و بی‌لذتی (ناتوانی در لذت‌بردن از فعالیت‌هایی که عموما لذت‌بخش‌اند)؛
•  کمبود انرژی؛
•  تحریک‌پذیری؛
•  عدم تمرکز؛
•  تغییر عادات خواب و تغذیه؛
•  احساس گناه؛
•  افکار مرگ یا خودکشی.

دیستایمیا: این نوع افسردگی با اینکه همچون افسردگی ماژور شدت ندارد اما مدت زمان بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. این افسردگی خلقیات شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهد و دارای علائم و نشانه‌های زیر است.

• احساس غم؛
• مشکل در تمرکز؛
• خستگی؛
• تغییر عادات خواب و اشتها.

افسردگی پس از زایمان: برخی از مادران پس از اینکه نوزاد خود را به دنیا می‌آورند، دچار اندوه و حزن می‌شوند و این غمگینی به قدری جدی است که می‌توان آن را افسردگی دانست. این نوع افسردگی نیز نشانه‌هایی را با خود به همراه دارد که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.

• احساس شدید غم و اضطراب؛
• احساس خستگی زیاد؛
• احساس تنهایی؛
• ناامیدی؛
• افکار خودکشی؛
• ترس از آسیب‌رساندن به کودک؛
• احساس شکست در برقراری ارتباط با کودک.

اختلال عاطفی فصلی: یکی دیگر از انواع افسردگی، افسردگی فصلی همچون افسردگی پاییز است که از اختلالات عاطفی فصلی نشات می‌گیرد. برخی از افراد در فصل زمستان منزوی می‌شود و تمایل به برقراری ارتباط با اطرافیان خود را ندارند. برخی دیگر در فصل پاییز دچار این اختلال می‌شوند و هوای پاییزی روی روحیات آن‌ها تاثیر می‌گذارد.

افسردگی آتیپیک: افسردگی آتیپیک که با نام افسردگی غیرمعمول نیز شناخته می‌شود، یک نوع افسردگی رایج است که احساس سنگینی در دست‌ها و پاها اشاره کرد؛ احساسی مانند فلجی را در پی دارد و به روان درمانی نیاز دارد. اختلال در برقراری ارتباط با دیگران، چاقی و پرخاشگری هم می‌تواند تاثیرات و نشانه‌های این نوع افسردگی به شمار بیاید.

مهم ترین علائم افسردگی کدامند؟

پیشتر به بررسی علائم و نشانه‌های افسردگی پرداختیم و گفتیم که می‌تواند با علائم زیر همراه باشد.

احساس ناراحتی، پوچی یا درماندگی از نشانه‌های اصلی افسردگی است.

کج‌‌‌خلقی، فوران خشم یا پایین آمدن آستانه‌‌‌ صبر به افسردگی و علایم آن مرتبط است.

بی‌‌‌میلی به انجام فعالیت‌‌‌های لذت ‌‌بخش، از رابطه جنسی گرفته تا ورزش نیز از نشانه های اختلالات روانی مرتبط با افسردگی است.

اختلال در خواب، ازجمله بی‌‌‌خوابی یا پرخوابی یکی از نشانه‌های بیماری روانی افسردگی است.

خستگی و پایین بودن انرژی و زمانی که همه‌‌‌ کارها در نظر فرد طاقت‌‌‌فرسا است، نشانه افسردگی است.

اختلال در اشتها، شامل بی‌‌‌میلی به غذا و کاهش وزن یا پرخوری و افزایش وزن به ناراحتی اعصاب و این بیماری مرتبط است.

اضطراب،  پرخاشگری و بی‌‌‌قراری از نشانه‌های اصلی افسردگی است.

حرکت، تفکر یا صحبت فرد کند می‌‌‌شود.

احساس بی‌‌‌ارزشی و عذاب وجدان، تمرکز روی شکست.

علل ابتلا به افسردگی

هر کدام از انواع افسردگی که بر شمردیم علت خاص به خود را دارد. ‌به عنوان مثال، برخی ریشه در فصل دارند، شماری از افراد به دلیل شکست‌های عشقی دچار افسردگی می‌شوند و برخی دیگر از افراد به دلیل اتفاقات ناگواری که برایشان‌ پیش می‌آید در دام افسردگی می‌افتند.

روش‌های درمان افسردگی بر اساس شدت بیماری

علاوه بر اینکه افسردگی‌ها انواع مختلفی دارند، از شدت‌های مختلفی هم بهره می‌برند. شدت بیماری به جنسیت نیز رابطه دارد و به طور معمول خانم‌ها بیشتر دستخوش نوع شدید آن می‌شوند. در صورتی که شدت بیماری کم باشد خود فرد با همکاری اطرافیان می‌تواند بر آن فارغ بیاید اما چنانچه شدت بیماری زیاد باشد و زندگی شخص را بسیار تحت تاثیر قرار دهد، حتما مراجعه به متخصص یا روانشناس لازم است.

آیا عدم علاقه به برقراری رابطه جنسی از علائم افسردگی است؟

در صورتی که این عدم تمایل به صورت مداوم باشد، می‌تواند نشانگر افسردگی باشد. فرقی ندارد که چه میلی باشد! هنگامی که شخص دچار اختلالات روحی شود میل خود را نسبت به بیشتر مسائل زندگی از دست می‌دهد.

تغییر علائم و نشانه‌های افسردگی بر اساس جنسیت و سن افراد

با اینکه نشانه‌های افسردگی در افراد تقریبا به یک شکل بروز می‌دهد اما جنسیت و سن افراد هم می‌تواند در شدت و هم در نحوه بروز متغیر باشد. افراد مسن به دلیل اینکه حوصله کمتری دارند ممکن است زودتر اقدام به پرخاشگری کنند در صورتی که همین نشانه شاید در یک جوان به طوری دیگر رخ دهد.

علائم افسردگی بعد از زایمان

معمولا هنگامی که خانم‌های باردار فارغ می‌شوند با بحران روحی مواجه می‌شوند. غم و اندوه به گونه‌ای روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد که این اختلال را می‌توان در زمره‌ی انواع افسردگی قرار داد. همانطور که اشاره شد معمولا ناراحتی، پرخاشگری و گوشه نشینی می‌تواند از نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان به شمار بیاید. نشانه‌های دیگر عبارتند از:

• گریه کردن بیش از حد معمول
• احساس خشم
• دوری از افراد خانواده و عزیزان
• بی‌احساسی نسبت به نوزاد
• داشتن احساس آسیب زدن به بچه
• داشتن احساس شک و گناه درمورد مادر خوبی نبودن

انواع علائم افسردگی خفیف

علائمی که شخص دچار افسردگی خفیف از خود نشان می‌دهد در بازه‌ی زمانی کوتاه‌تری درمان خواهند شد. برخی از علائم افسردگی خفیف شامل موارد زیر می‌باشد:

• تحریک پذیری یا خشم
• نا امیدی
• خودت نفرت کن
• از دست دادن علاقه به چیزی که قبلا از ان لذت می‌برده اید
• دشواری تمرکز بر وظایف
• کمبود انگیزه
• عدم تمایل به داشتن یک جامعه
• خستگی و کسالت
• بیخوابی
• تغذیه و اشتها
• تغییر در وزن
• رفتارهای بد و بی تفاوتی مانند استفاده نامناسب از الکل و دارو یا قمار

آیا پریشانی یکی از نشانه‌های افسردگی است؟

گاهی اوقات بی رمقی و کمبود احساس نفس در کنار پریشانی قرار می‌گیرند تا ذهن شخص افسرده را به خود درگیر کنند. پریشانی و دلهره داشتن و یا بی قراری نیز نشانه‌ای شایع از افسردگی می‌باشد که حدود یک سوم افراد افسرده را به خود مبتلا می‌سازد. باید دانست که شدت آن نیز متغیر است و از مشت کردن دست و تکان دادن پا شروع و تا فوران خشم ادامه خواهد داشت.

افسردگی بالینی به چه معنا است؟

در بین عموم افسردگی طیف وسیعی دارد، خواه بسیار خفیف باشد، خواه شدید. افسردگی بالینی یک اصطلاح پزشکی است که در آن فرد بیمار دارای چندین نشانه‌ی افسردگی است و به حالت جدی‌‌‌تر این اختلال روحی اطلاق می‌‌‌شود.

تفاوت علائم بیماری افسردگی و ناراحتی در چیست؟

ناراحتی هنگامی رخ می‌دهد که شخص با یک مورد ناراحت کننده مواجه می‌شود و این واکنش کاملا طبیعی به نظر می‌رسد اما افسردگی هیچ دلیل منطقی ندارد و ناامیدی و یاس برای یک دوره شخص را به خود درگیر می‌کند.

تفاوت نشانه‌های افسردگی و اندوه در چیست؟

اگر بخواهیم به تفاوت افسردگی و اندوه بپردازیم بهتر است ابتدا اندوه را تعریف کنیم. اندوه عبارت است از هر گونه واکنش طبیعی که شخص به هر نوع فقدانی که با ناراحتی و دلتنگی همراه است گفته می‌شود. اما افسردگی اما اندوه در شخص افسرده تا مدت‌ها طول می‌کشد و او را از روابط اجتماعی دور و منزوی می‌کند.

مدت زمان دوره‌‌‌های افسردگی چقدر است؟

مدت زمان دوره افسردگی متغیر است و متوسط زمان اولین دوره آن از ۱۷. ۳ هفته، یا حدودا ۴ ماه به طول می‌انجامد.

دوره افسردگی به چه معنا می‌باشد؟

شاید جای تامل داشته باشد که بگوییم حدود ۵۰ درصد از کسانی‌‌ که یک دوره افسردگی را پشت سر می‌‌‌گذارند، دوباره افسرده می‌‌‌شوند! دوره افسردگی زمانی است که شخص از خود علائمی را بروز می‌دهد که نشان دهنده‌ی اختلالات روحی است. هر چه طول درمان به درازا بکشد احتمال بهبود پایین می‌آید.

افراد بیشتر از چه سنی دچار نشانه‌های افسردگی  می‌‌‌شوند؟

تحقیقات نشان می‌دهد که هر چه سن بالاتر رود احتمال مبتلا به افسردگی افزایش می‌یابد. بدین ترتیب، احتمال بروز نشانه‌های افسردگی در میانسالی، ۴۵ تا ۶۵ سال، بیشتر است.

آیا احتمال ابتلا به علائم افسردگی در سال‌‌‌های پایانی عمر بیشتر می‌شود؟

وقتی سن افزایش پیدا می‌کند عموما فرد دچار افسردگی می‌شود و افسردگی جز نشانه‌های طبیعی بالا رفتن سن نیست. اما افسردگی در جوانان با مخاطه‌های بیشتری همراه است و می‌تواند شدیدتر باشد.

آیا کودکان هم دچار نشانه‌های افسردگی می‌‌‌شوند؟

شایع‌‌‌ترین علامت‌هایی که در کودکان دیده می‌شود پرخاشگری و کج‌‌‌خلقی شدید است؛ بنابراین کودکان نیز به افسردگی مبتلا می‌شوند اما نوع بروز آن با سنین دیگر متفاوت است.

عوامل مخاطره‌آمیزی که شما را در برابر افسردگی آسیب‌پذیرتر می‌کند

شخص افسرده نیاز به مراقبت اطرافیان دارد و از لحاظ روحی نباید دچار شوک یا اضطراب گردد. در صورتی که شخص در معرض نگرانی، دلهره یا شوک قرار گیرد، ممکن است مخاطراتی برای وی به وجود آورد.

چه زمانی باید برای درمان افسردگی به متخصص مراجعه کرد؟

در صورتی که افسردگی بسیار خفیف باشد فرد می‌تواند به متخصص مراجعه نکند اما در صورتی که افسردگی شدید باشد یا همان افسردگی خفیف به درازا بکشد نیاز است که برای درمان افسردگی به متخصص مراجعه شود. همچنین می توان برای درمان اختلالات خواب به متخصص مراجعه کرد.

اختلال افسردگی تا چه میزان شایع است؟

این امکان وجود دارد که هر شخص حداقل در طول زندگی خود دچار افسردگی شود. پس این اختلال رایج است اما نحوه‌ی درمان و در برخی مواقع زوج درمانی باید با دقت صورت پذیرد تا شخص آسیب جدی نبیند.

آیا پیشگیری از افسردگی امکان پذیر است؟

در همه حال پیشگیری بهتر از درمان است، این قاعده در مورد افسردگی نیز صادق می‌باشد. بهتر است افراد سعی در شاد زندگی کردن کنند و هر عاملی که منجر به پریشان شدنشان می‌شود را نادیده بگیرند و همچنین قبل از اینکه افسردگی در فرد تشدید شود، حتما به متخصص مراجعه کند. البته باید این را هم دانست که برخی از افسردگی‌های موقعیتی قابل پیشگیری نخواهند بود.

تشخیص بیماری افسردگی چگونه است؟

تشخیص بیماری عموما در ابتدا توسط اطرافیان صورت می‌پذیرد، البته خود شخص هم متوجه می‌شود که هیچ میلی به ادامه‌ی زندگی ندارد و رغبت خود را به همه چیز از دست داده اما تشخیص نوع و شدت آن باید توسط متخصص ارزیابی گردد.

آیا درمان افسردگی بدون دارو ممکن است؟

در صورتی افسردگی بدون دارو امکان پذیر است که از نوع خفیف باشد و خیلی زندگی شخص را تحت تاثیر قرار نداده باشد. چنانچه بیماری بسیار شدید باشد متخصص حتما برای فرد بیمار دارد تجویز می‌کند.

آیا درمان افسردگی با طب سنتی و گیاهان دارویی ممکن است؟

مصرف داروها نباید خودسرانه انجام شود. مصرف داروهای گیاهی باید تحت نظر متخصص صورت پذیرد تا هیچ آسیبی بیمار را متوجه خود نسازد.

سوالات متداول

آیا مشاوره روانشناسی می‌تواند به درمان شخص افسرده کمک کند؟

بله، روانشناسان با مشاوره‌های حرفه‌ای که بیمار می‌دهند، می‌توانند به شخص در بهبود حال روحی کمک کنند.

آیا خانواده فرد افسرده در بهبود وضعیت آن نقش دارند؟

مسلما بله، خانواده و آشنایان می‌توانند با راهنمایی‌های مشاور در بهبود وضعیت فرد افسرده او را یاری کنند.

هزینه مراجعه به متخصص برای درمان افسردگی چقدر است؟

هزینه‌ای که باید برای درمان افسردگی پرداخت شود به متخصص و تعداد جلسات روانشناسی بستگی خواهد داشت.