یکی از مشکلاتی که برخی افراد در مراجعه به مشاوره روانشناسی از آن شکایت می کنند، بروز مشکلاتی در روال طبیعی خواب آن ها است که از آن به عنوان اختلالات خواب یاد می شود. شاید برای شما سوال باشد که اختلال خواب چیست؟ در توضیحی کوتاه می توان گفت بروز مشکلاتی که باعث بروز بی خوابی های موقت یا طولانی مدت در افراد می شود. این موضوع رفته رفته بر عملکرد جسمی و روحی تاثیر منفی گذاشته و فرد نمی تواند به فعالیت های روزمره خود بپردازد. در این مقاله به شما خواهیم گفت که اختلال خواب چیست و چه علائمی دارد.

اختلال خواب چیست؟

همانطور که می دانید تمام افراد نیازمند 7 تا 8 ساعت خواب با کیفیت در روز هستند تا طی آن مغز بتواند استراحت کند و بتواند پردازش های لازم را در طول ساعات بیداری انجام دهد. در صورتی که این نظم یا کیفیت ساعت خواب به هم بریزد و مدت زمان آن طولانی شود، می توان گفت فرد به اختلال خواب دچار شده است.

در پاسخ به این سوال که اختلال خواب چیست می توان گفت بروز مشکلاتی در کیفیت و زمان خواب گفته می شود که رفته رفته در صورت ادامه دار شدن آن، عملکرد احساسی، جسمی، روحی و حتی اجتماعی افراد تحت تاثیر قرار می گیرد. این موضوع در صورت عدم درمان می تواند منجر به بروز بیماری های روحی و روانی شدید شود.

علائم اختلالات خواب چیست؟

زمانی که افراد به اختلالات خواب مبتلا می شود علائم مختلفی را مشاهده می کند که این علائم به آن ها کمک می کند علاوه بر تمایز آن با مشکل ذهن بیدار در خواب، بتوانند برای درمان مشکل خود چاره اندیشی کنند. از مهمترین علائم اختلالات خواب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکل در خوابیدن یا ماندن در خواب
• خستگی های زیاد روزانه
• چرت زدن زیاد در طول روز
• تحریک پذیری زیاد
• داشتن استرس و اضطراب
• عدم تمرکز و توجه
• افسردگی
• بدخلقی
• حواس پرتی
• افزایش یا کاهش شدید وزن

بسیاری از افراد به خوبی می دانند که عامل اصلی اختلال خواب آن ها چیست. از همین رو با مراجعه به مشاوره روانشناس خبره به دنبال پیدا کردن راه حل مناسب هستند. در صورتی که احساس می کنید، شما نیز علائم این اختلال را دارید، می توانید از خدمات مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده استفاده کنید.

چه چیزی سبب اختلالات خواب می ‌شود؟

عوامل مختلفی می تواند منجر به بروز اختلالات خوابی افراد شود که در ادامه به مهمترین دلایل آن می پردازیم:

1. تکرر ادرار شبانه: برخی افراد به ویژه کودکان یا مبتلایان به دیابت، افراد دارای اضطراب و ترس، نداشتن تعادل هورمونی و… در طول شب دچار تکرر ادرار می شوند.
2. افسردگی: از دیگر مواردی که می تواند منجر به بروز اختلال خواب افراد شود، به دلیل افسردگی به دلیل بیماری یا مشکلات روحی و… است.
3. مشکلات تنفسی و آلرژی: کسانی که از این مشکل رنج می برند به دلیل عفونت دستگاه تنفس یا آبریزش بینی و… نمی توانند به راحتی بخوابند.
4. التهاب و درد مفصل: استخوان درد یکی دیگر از موارد مخل خواب با کیفیت افراد است.
5. استرس و اضطراب شدید: در مواردی افراد به دلیل مشکلات روحی یا اجتماعی و… استرس زیادی دارند که این موضوع خواب آن ها را به هم می ریزد.

انواع اختلالات خواب شامل چه مواردی است؟

اختلالات خواب انواع مختلفی دارد که رواندرمانگر برای اینکه بتواند فرد را درمان کند، ابتدا باید به تشخیص آن بپردازد. انواع اختلالات خواب شامل موارد زیر است:

• آپنه خواب به دلیل وقفه های تنفسی در خواب
• پاراسومنیا یا خواب پریشی مانند شب ادراری، کابوس های شبانه، فشار دادن فکها روی هم، دندان قروچه، ناله کردن در خواب
• حمله خواب یا نارکولپسی که عموم مردم از آن به عنوان بختک یاد می کنند
• بیخوابی به دلیل به هم ریختن هورمون ها یا استرس و اضطراب مزمن
• سندروم پای بی قرار به دلیل تکان دادن شدید پاها یا مورمور شدن و سوزش پا

راه های تشخیص اختلالات خواب

اینکه روان درمانگر چگونه می تواند اختلال خواب و انواع آن را شناسایی کند، اقدامی کاملا تخصصی و حرفه ای است. از مهمترین راه های تشخیص اختلالات خواب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. پلی سومنوگرافی یا تست خواب: یکی از ابتدایی ترین و ساده ترین روش هایی که فرد متخصص برای تشخیص اختلال خواب در نظر میگیرد، استفاده از تست خواب است. در این روش حرکات بدن، امواج مغزی و سطح اکسیژن خود اندازه گیری می شود تا بتوان براساس این داده ها دلیل اصلی بروز مشکل در روال عادی و طبیعی خواب فرد تشخیص داده شود.
2. الکتروانسفالوگرام: این روش نیز از دیگر روش هایی است که در آن فعالیت های فیزیکی مغز مورد بررسی قرار می گیرد. در صورتی که فعالیت های مغزی فرد دچار مشکل باشد از طریق این آزمایش به راحتی قابل تشخیص است.
3. آزمایش خون ژنتیک: تجربه و مطالعات نشان داده که بیماری اختلال خواب در برخی افراد به صورت ارثی است. از طریق آزمایش خون می توان بی خوابی هایی مانند نارکولپسی را به راحتی تشخیص داد و برای درمان آن اقدام کرد. در نظر داشته باشید که بدون تشخیص درست اختلال و علت آن استفاده از روش های درمانی مختلف می تواند بی نتیجه و حتی آسیب زننده نیز باشد.

راه های درمان اختلالات خواب

درمان اختلالات خواب راه های مختلفی دارد منوط به اینکه فرد به مشاوره فردی مراجعه کند. برخی افراد بر این تصورند که می توانند به راحتی برای درمان اختلالات خوابی خود اقدام کنند. اما این تصور کاملا غلط است. در ادامه به مهمترین راه های درمان اختلالات خواب اشاره می کنیم. اگر می خواهید به طور کاملا روش های درمانی این اختلال را بدانید پیشنهاد می کنیم مقاله “درمان اختلالات خواب” را مطالعه کنید.

از جمله راه های درمانی اختلالات خواب عبارت است از:

1- استفاده از دستگاه RTMS:

این دستگاه طی سال های اخیر برای درمان اختلالات خواب تاثیرات مثبتی داشته است. در این روش با استفاده از ابزارها و سیم های دستگاه که به سر متصل می شود، امواج مغناطیسی به سر منتقل می شود تا با ایجاد تحریکات مغزی و ایجاد میدان مغناطیسی اختلالاتی که مانع عملکرد طبیعی مغز می شود، برطرف شود.

2- استفاده از روش روان درمانی:

در صورتی که عامل بی خوابی یا اختلال خواب در افراد، اضطراب و استرس باشد، مشاور روانشناس یا روان درمانگر به فرد کمک می کنند تا با مدیریت استرس بتوانند مشکلات خود را حل کنند. نحوه مواجهه با شرایط استرس زا با کسب مهارت های آن از جمله مواردی است که فرد می تواند طی روان درمانی آن را کسب کند.

3- استفاده از روش دارو درمانی:

یکی دیگر از روش هایی که بسیاری از افراد برای درمان مشکل بیخوابی خود به آن پناه می برند، استفاده از داروهای مختلف است. از جمله این داروها می توان به داروهای خواب آور اشاره کرد. از آنجا که یکی از علل بروز بی خوابی در افراد به دلیل اضطراب و استرس است از همین رو با درمان استرس و داروهای ضد افسردگی و روان پریشی یا آرام بخش می توان خواب فرد را بهبود بخشید.

نتیجه گیری

اختلال در نظم خواب شبانه یکی از مواردی است که می تواند بر روال عادی زندگی افراد تاثیر منفی داشته باشد. براساس مطالعات علمی هر فردی نیاز به 7 تا 8 ساعت خواب با کیفیت در طول شبانه روز دارد. در صورتی فرد برای خواب خود به ویژه خواب شب دچار مشکل است و این موضوع مدت زمان زیادی او را درگیر کرده، نیازمند کمک و مداخله یک روان درمانگر می باشد. از آنجا که عوامل مختلفی می تواند منجر به بروز انواع اختلالات خواب شود از همین رو توصیه می شود در صورتی که علائم این اختلال را در خود مشاهده می کنید، در سریع ترین زمان ممکن به مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده مراجعه کنید.

بی توجهی به اختلالات خواب می تواند در بلند مدت منجر به بروز مشکلات روحی و روانی شدید در افراد شود. علاوه بر این سلامت جسمی فرد نیز به مخاطره می افتد. از همین رو هرگونه اختلال در خواب باید مورد توجه قرار گیرد.

سوالات متداول

1- مهمترین علائم اختلال خواب چیست؟

• مشکل در خوابیدن یا ماندن در خواب
• خستگی های زیاد روزانه
• چرت زدن زیاد در طول روز
• تحریک پذیری زیاد
• داشتن استرس و اضطراب
• عدم تمرکز و توجه
• افسردگی
• بدخلقی
• حواس پرتی
• افزایش یا کاهش شدید وزن

2- انواع اختلال خواب چیست؟

• خواب پریشی
• آپنه خواب
• حمله خواب
• بی خوابی
• سندروم پای بی قرار

3- روش های درمانی اختلال خواب چیست؟

استفاده از دستگاه RTMS، روان درمانی و دارو درمانی