اختلال هراس چیست؟ احساس ترس و اضطراب در موقعیت‌های خطرناک و استرس‌زا، یک واکنش طبیعی و طبیعی بدن است. اما گاهی اوقات این ترس و اضطراب بدون دلیل و به طور ناگهانی بروز پیدا می‌کند که به آن حمله پانیک یا اختلال هراس می‌گویند. این اختلال می‌تواند زندگی فرد را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد و کیفیت زندگی او را کاهش دهد. در این مطلب به شما خواهیم گفت که اختلال هراس چیست و در ادامه به بیان اطلاعات بیشتری درباره اینکه بیماری پانیک چیست خواهیم پرداخت.
حمله پانیک یا اختلال هراس چیست؟
اختلال هراس چیست؟ حمله پانیک یا اختلال هراس، یک دوره ناگهانی از ترس شدید و وحشت است که به طور غیرمنتظره و بدون دلیل مشخص رخ می‌دهد. در توصیف هر چه بهتر اینکه اختلال هراس چیست می توان گفت، این حملات معمولاً چند دقیقه طول می‌کشند و با علائمی مانند تپش قلب شدید، تنگی نفس، تعریق، لرزش، سرگیجه، تهوع و ترس از مرگ همراه هستند.
گاهی وقت ها افراد می توانند به دلیل استرس پس از سانحه اختلال هراس را تجربه کنند و علائم آن را از خود بروز دهند. در بسیاری از موارد افراد می توانند در بدو ابتلا به این اختلال به کمک مشاوره فردی برای درمان این اختلال اقدام کنند. مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده با ارائه خدمات حرفه ای روانشناسی به شما کمک می کند تا در مسیر درمان این اختلال و اختلال دو قطبی و… راحت تر گام بردارید.
علائم اختلال پانیک چه هستند؟
علائم اختلال هراس می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، شما می توانید برای آشنایی بیشتر با این علائم مقاله اختلال اضطرابی (مقاله جدید) را نیز مطالعه کنید. اما برخی از علائم رایج این اختلال را بیان می کنیم تا بیشتر با مفهوم اینکه اختلال پانیک چیست آشنا شوید.
- تپش قلب شدید
- تنگی نفس
- تعریق
- لرزش
- سرگیجه
- تهوع
- درد قفسه سینه
- ترس از مرگ
- احساس جدایی از واقعیت
- ترس از دست دادن کنترل
در صورتی که هر کدام از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، می توانید از خدمات روانشناسی کودک برای درمان کمک بگیرید.
علت ایجاد اختلال پانیک یا وحشت زدگی چیست؟
علت دقیق اختلال وحشت زدگی هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال پانیک، خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهد.
- عوامل شیمیایی مغز: عدم تعادل برخی از مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و نوراپی نفرین می‌تواند در بروز اختلال پانیک نقش داشته باشد.
- رویدادهای آسیب‌زا: تجربه رویدادهای آسیب‌زا مانند تصادف، زلزله یا مورد سوء استفاده قرار گرفتن، می‌تواند خطر ابتلا به اختلال پانیک را افزایش دهد.
- استرس: استرس مزمن می‌تواند در بروز اختلال پانیک نقش داشته باشد.
انواع اختلال هراس
اختلال هراس یا همان حمله پانیک می‌تواند به صورت‌های مختلفی بروز پیدا کند، از جمله:
- اختلال هراس ناگهانی: این نوع اختلال پانیک بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می‌دهد.
- اختلال هراس موقعیتی: این نوع اختلال پانیک در پاسخ به یک موقعیت خاص مانند رانندگی، حضور در مکان‌های شلوغ یا پرواز با هواپیما رخ می‌دهد.
علاوه بر اختلال هراس ناگهانی و موقعیتی، انواع دیگری از اختلالات هراسی نیز وجود دارند، از جمله:
- اختلال هراس خاص (Specific phobias): ترس از یک شیء یا موقعیت خاص مانند ترس از ارتفاع، ترس از حیوانات یا ترس از تاریکی.
- اختلال هراس اجتماعی (Social Anxiety Disorder): ترس از موقعیت‌های اجتماعی مانند صحبت در جمع یا حضور در مهمانی‌ها.
- هراس از مکان‌های شلوغ یا آگورافوبیا (Agoraphobia): ترس از مکان‌های شلوغ یا باز مانند بازار، میدان یا اتوبوس.
- ترس از تنهایی و تنها ماندن: ترس از تنها ماندن در خانه یا دور بودن از افراد مورد اعتماد.
- اختلال پانیک در خواب: تجربه پانیک در هنگام خواب.
- اختلال بدشکلی هراسی: نگرانی بیش از حد در مورد نقص‌های ظاهری بدن.
فاکتورهای خطر بروز اختلال پانیک
عوامل مختلفی می‌توانند خطر بروز اختلال پانیک را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال پانیک، خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهد. اختلالات خلقی در کودکان نمونه ای از بروز این اختلال در آینده فرد خواهد بود.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به اختلال پانیک مبتلا می‌شوند.
- سن: اختلال پانیک معمولاً در سنین 20 تا 30 سالگی شروع می‌شود.
- تجربه رویدادهای آسیب‌زا: تجربه رویدادهای آسیب‌زا مانند تصادف، زلزله یا مورد سوء استفاده قرار گرفتن، می‌تواند خطر ابتلا به اختلال پانیک را افزایش دهد.
- استرس: استرس مزمن می‌تواند در بروز اختلال پانیک نقش داشته باشد.
- مشکلات سلامت روان: وجود سایر مشکلات سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب، خطر ابتلا به اختلال پانیک را افزایش می‌دهد.
- مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند خطر بروزهراس را افزایش دهد.
عوارض احتمالی اختلال پانیک:
حال این سوال پیش می آید که آیا حمله عصبی پانیک خطرناک است؟ اختلال پانیک می‌تواند عوارض مختلفی مانند موارد زیر را به دنبال داشته باشد:
- اختلال در عملکرد شغلی یا تحصیلی: ترس و اضطراب ناشی از اختلال پانیک می‌تواند در تمرکز و یادگیری فرد مشکل ایجاد کند و به عملکرد شغلی یا تحصیلی او آسیب برساند.
- مشکلات اجتماعی: ترس از مکان‌های شلوغ یا موقعیت‌های اجتماعی می‌تواند فرد را از حضور در اجتماع دور کند و به روابط اجتماعی او آسیب برساند.
- افسردگی: اضطراب و ترس مزمن ناشی از اختلال پانیک می‌تواند به بروز افسردگی در فرد منجر شود.
- سوء مصرف مواد: برخی از افراد برای مقابله با علائم اختلال پانیک به مصرف مواد مخدر و الکل روی می‌آورند که می‌تواند به اعتیاد منجر شود.
امکان پیشگیری از حملات پانیک وجود دارد؟
در حالی که هیچ راه قطعی برای پیشگیری از حملات پانیک وجود ندارد، اما می‌توان با انجام اقداماتی مانند موارد زیر خطر بروز آنها را کاهش داد:
- مدیریت استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌تواند در کاهش اضطراب و خطر بروز پانیک موثر باشد.
- ورزش منظم: انجام فعالیت‌های ورزشی منظم می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود سلامت روان کمک کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت روان ضروری است و می‌تواند به کاهش اضطراب و خطر بروز پانیک کمک کند.
- تغذیه سالم: داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به سلامت روان و جسم کمک کند.
- اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند خطر بروز پانیک را افزایش دهد.
آیا می‌توان از ابتلا به اختلال هراس یا پانیک پیشگیری کرد؟
با توجه به موارد قبل که در راستای امکان پیشگیری از اختلال پانیک گفته شد می توان گفت، بله تا حد زیادی با رعایت موارد گفته شده می توان از بروز این اختلال پیشگیری کرد. اما پیش از هر چیزی فرد نباید از دریافت خدمات روانشناسی غافل شوید. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال هراس دارید یا علائم اضطراب را در خود مشاهده می‌کنید، به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید. در این شرایط استفاده از خدمات مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده به شما کمک می کند تا از بروز بیشتر این اختلال پیشگیری کرده و فرایند روان درمانی را طی کنید. علاوه بر این می توانید از دیگر خدمات این مرکز مانند مشاوره والدین، فردی، خانواده، طلاق و… نیز استفاده کنید.
نحوه تشخیص اختلال هراس
تشخیص اختلال هراس توسط یک متخصص سلامت روان مانند روانپزشک یا روانشناس انجام می‌شود. متخصص برای تشخیص این اختلال، سوالاتی در مورد علائم، سابقه خانوادگی و سلامت روان شما می‌پرسد. همچنین ممکن است از شما بخواهد که به پرسشنامه‌های روان‌شناختی پاسخ دهید.
روش‌های درمان اختلال پانیک
اختلال پانیک با روش‌های مختلفی مانند موارد زیر قابل درمان است:
- روان درمانی حملات پانیک
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود را که باعث اضطراب و ترس می‌شوند، شناسایی و تغییر دهد.
- درمان مواجهه‌ای: در این نوع درمان، فرد به تدریج با موقعیت‌هایی که باعث اضطراب و ترس او می‌شوند، مواجه می‌شود.
- درمان گروهی: این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا با افراد دیگری که دچار اختلال پانیک هستند، صحبت کند و از تجربیات آنها استفاده کند.
- دارو درمانی پانیک اتک
داروهای ضد اضطراب: این داروها می‌توانند در کاهش علائم اضطراب و ترس موثر باشند.
داروهای ضد افسردگی: این داروها می‌توانند در کاهش علائم افسردگی و اضطراب موثر باشند.
- درمان خانگی اختلال پانیک
- ورزش منظم: انجام فعالیت‌های ورزشی منظم می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود سلامت روان کمک کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت روان ضروری است و می‌تواند به کاهش اضطراب و خطر بروز حمله پانیک کمک کند.
- تغذیه سالم: داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به سلامت روان و جسم کمک کند.
- تکنیک‌های آرامش‌بخش: تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌توانند به کاهش اضطراب و آرامش ذهن کمک کنند.
- درمان اختلال پانیک با داروهای گیاهی
برخی از گیاهان دارویی مانند اسطوخودوس، بابونه و سنبل الطیب می‌توانند به کاهش اضطراب و آرامش ذهن کمک کنند. با این حال، قبل از مصرف هر گونه داروی گیاهی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- درمان اختلال پانیک با طب سنتی
در طب سنتی، از روش‌های مختلفی مانند طب سوزنی، ماساژ و حجامت برای درمان اختلال پانیک استفاده می‌شود. با این حال، تحقیقات علمی کافی برای اثبات اثربخشی این روش‌ها وجود ندارد.
عوارض بعد از حملات هراس و پانیک چیست؟
عوارض بعد از حملات هراس و پانیک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی: بعد از حمله پانیک، فرد ممکن است احساس خستگی و فرسودگی کند.
- افسردگی: اضطراب و ترس مزمن ناشی از اختلال پانیک می‌تواند به بروز افسردگی در فرد منجر شود.
- مشکلات تمرکز: اضطراب و ترس می‌تواند در تمرکز و یادگیری فرد مشکل ایجاد کند.
- مشکلات خواب: اضطراب و ترس می‌تواند به بی‌خوابی یا کم‌خوابی فرد منجر شود.
آیا حملات پانیک می‌توانند با مرگ همراه باشند؟
حملات پانیک به طور مستقیم با مرگ همراه نیستند. با این حال، اگر فرد در حین حمله پانیک رانندگی کند یا در مکان‌های خطرناکی باشد، ممکن است در معرض خطر آسیب یا مرگ قرار گیرد.
آیا اختلال پانیک باید درمان شود؟
بله، اختلال پانیک باید درمان شود. زیرا این اختلال می‌تواند به طور قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد تداخل ایجاد کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم اختلال پانیک را تجربه می‌کنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
اختلال پانیک یک اختلال قابل درمان است. اگر علائم این اختلال را تجربه می‌کنید، به دنبال کمک تخصصی باشید. با درمان مناسب می‌توانید علائم هراس و اضطراب را کنترل کنید و کیفیت زندگی خود را ارتقا دهید. اختلال پانیک یک اختلال قابل درمان است. با درمان مناسب می‌توانید علائم هراس و اضطراب را کنترل کنید و کیفیت زندگی خود را ارتقا دهید. برای این منظور می توانید از خدمات روانشناسی مرکز مشاوره دکتر مهسا کاشفی زاده استفاده کنید. در این مرکز انواع خدمات در حوزه روانشناسی شامل شناسایی و درمان اختلال سلوک در کودکان، مشاوره خانواده، فردی، کودک، مهاجرت و… ارائه می شود.
سوالات متداول
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال پانیک هستند؟
زنانی که سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال پانیک دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند.
علائم اختلال پانیک چیست؟
علائم پانیک چیست می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تپش قلب شدید
- تنگی نفس
- تعریق
- لرزش
- سرگیجه
- تهوع
- درد قفسه سینه
- ترس از مرگ
- احساس جدایی از واقعیت
- ترس از دست دادن کنترل
چگونه می‌توان از بروز حملات پانیک پیشگیری کرد؟
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از بروز حملات پانیک وجود ندارد، اما می‌توان با انجام اقداماتی مانند موارد زیر خطر بروز آنها را کاهش داد:
- مدیریت استرس
- ورزش منظم
- خواب کافی
- تغذیه سالم
- اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم اختلال پانیک را تجربه می‌کنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
درمان اختلال پانیک چقدر طول می‌کشد؟
طول درمان اختلال پانیک به عوامل مختلفی مانند شدت علائم و نوع درمان بستگی دارد.